مرضیه فقیه الاسلام - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
علی بامداد - دکتری معماری، گرایش مرمت ابنیه تاریخی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لارستان، استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت

بافت های تاریخی شهرها آثار گرانبهایی هستند که فرهنگ، تاریخ، دانش معماری و شهرسازی گذشته جامعه شهری را نشان می دهند. شیراز از جمله چند شهر قدیمی کشور ماست که از دیر باز مورد توجه جهانیان بوده و از همان بدو پیدایش به سبب موقعیت مساعد طبیعی به سرعت رشد کرده است.حال برای احیای بافت فرسوده این شهر، در وهله اول باید تمام مدارک مربوط به بافت قدیم را مدون نمود تا برای آیندگان منابع مکتوبی وجود داشته باشد، در ثانی هنگام اصلاح و نو سازی، حتی المقدور بافت باستانی آن را حفظ نمود وعوامل مختلف معماری و طرح مجموعه های قدیمی و نماسازی آن ها طوری صورت بگیرد که ارزش تاریخی و هنری آنها از بین نرود. روش تحقیق در این مقاله به شیوه کتابخانه ای و تحلیل و بررسی محله درب شازده شیراز به عنوان نمونه موردی می باشد. نتیجه مباحث این مقاله بدین صورت است که توسعه پایدار کالبدی محله های سنتی در قالب عناصر مشخصی با کارکردهای تعریف شده از جمله عناصرمذهبی نشانگر وجود یک نظام سلسله مراتبی و سیستمی با هدف دسترسی ساکنین به خدمات و تسهیلات محلی و تامین کننده نیازهای آنها بوده است. این ساختار با شرایط طراحی و برنامه ریزی انجام شده در آن زمینه ایجاد تعاملات اجتماعی و اقتصادی را فراهم می نمود، به گونه ای که مراکز محله همواره کانون برخوردهای چهره به چهره و اجتماعی، بازگویی اخبار و رویداد های روزانه و مراودات اقتصادی و تامین نیازمندی های اولیه زندگی بود. بنابراین شاخصه های توسعه پایدار شامل مشارکت شهروندی، حس تعلق، اعتماد اجتماعی، امنیت و ایمنی و تعهد اجتماعی می باشد.

توسعه پایدار محله، بافت تاریخی شیراز، محله درب شازده