مریم ملک محمدی - استادیار، سمشناسی دانشگاه بوعلیسینا، همدان

اسانسها بخش اتری ترکیبات گیاهی، با بیش از صد جزء تشکیل دهنده هستند که به کمک روشهای فیزیکی به دست میآیند. اخیرا به استفاده ازاسانسهای روغنی به عنوان ترکیبات ضد میکروبی، نگهدارنده (عمدتا آنتی اکسیدان) و طعم دهنده در صنایع غذایی و نیزترکیبات دارای خاصیت آفتکشی نیز اشاره شده است. در سالهای اخیر تردیدها در خصوص استفاده از ترکیبات آفتکش و افزودنیهای مصنوعی و شیمیایی مواد غذایی نظیر نمک اسیدهای آلی و نیتریتها در محصولات غذایی به طور فزایندهای افزایش یافته است. تقاضا برای استفاده از محصولات طبیعی و غذاهای ارگانیک به دلیل توجه بیشتر مردم به جنبه سلامت مواد غذایی و نیز افزایش سطح آگاهیهادر حال گسترش است. در آمریکا از سال 2005 میلادی استفاده از طعم دهندههای مصنوعی و نگهدارندههای شیمیایی در مواد غذایی به دلیل نگرانیها از احتمال ایجاد سرطان ممنوع شده است. تا همین اواخر، استفاده از آفتکشهای صناعی تنها روش موثر برای کنترل بسیاری از آفات بوده است. استفاده مکرر و ناصحیح ترکیبات آفتکش، از طریق افزایش باقیمانده سموم در مواد غذایی، میتواند سلامتانسان و محیط زیست را به طور جدی به خطر اندازند. اسانسهای گیاهی علیرغم کم خطر بودن برای انسان و سایر پستانداران، با داشتن طیفی از اثرات دور کنندگی، ضد تغذیهای، تنفسی، تماسی و اثر بر روی فراسنجههای زیستی حشرات، میتوانند جایگزین بالقوهای برای آفتکشهای شیمیایی در امر کنترل آفات باشند. مساله امنیت غذایی در کنار سلامت غذایی، دو عامل مهمی هستند که استفاده از این دسته از عوامل مفید در دنیای امروز را با استقبال مواجه ساخته است

اسانسهای گیاهی، ترکیبات ضدمیکروبی، خاصیت آفتکشی، سلامت غذایی