هومن حسنی - کارشناس ارشد مهندسی مواد. کرج، مشکین دشت، بلوار امام خمینی (ره) پژوهشگاه مواد و انرژی کرج
یحیی پالیزدار - استادیار مهندسی مواد. کرج، مشکین دشت، بلوار امام خمینی (ره) پژوهشگاه مواد و انرژی کرج
علیرضا کلاهی - استادیار مهندسی مواد. کرج، مشکین دشت، بلوار امام خمینی (ره) پژوهشگاه مواد و انرژی کرج

یکی از روشهای تولید فولادهای فوقریز دانه/ نانوساختار، فرآیند ترمومکانیکی مارتنزیت است و دستیابی به ساختار اولیه با حداکثرفاز مارتنزیت در این فرآیند امری ضروری به حساب میآید. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر دماهای مختلف آستنیته کردن برروی سختیپذیری یک فولاد کم کربن نیوبیم دار و مقایسه سختیپذیری آن با فولاد فاقد نیوبیم است. بدین منظور دو فولاد کم کربن نیوبیم دار و بدون نیوبیم پس از عملیات ریختهگری، همگن سازی و نورد داغ در محدوده دمایی 950 تا C1200° به مدت 60دقیقه آستنیته و سپس در محلول آب، یخ و نمک سریع سرد شدند. بررسیهای ریزساختاری با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام گرفت و به منظور ارزیابی خواص مکانیکی از آزمون سختی سنجی استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد افزایش دمای آستنیته کردن باعث انحلال کاربیدهای نیوبیم و در نهایت منجر به افزایش بیشتر سختیپذیری فولاد نیوبیم دار شد.

فرآیند ترمومکانیکی مارتنزیت، فولاد کم کربن، دمای آستنیته کردن، سختیپذیری، عنصر نیوبیم