محمد یعقوبی - استادیار زبان وادبیات عرب
رسول زارع - استادیار زبان وادبیات عرب

فرهنگ ها و اندیشه های زایا، ازلحاظ ابتکاردرامرایجادگفتمانهای متفاوت وچالشگردرفراسوهای زمان ومکان مدام درامر تولید اندیشه سیالند واین مساله درهرمنوتیک وتاویل فرهنگ وادب فارسی، بویژه درتعامل با فرهنگهای پیرامونی واز جمله زبان وفرهنگ عربی نمایان است، این مقال تکیه اش بر برخی ازهمان مکتوبات پیشین است و سعی دارد اثبات کندکه روح سامان نوشتاری هر ملتی باهرزبانی ودر هرعصری باگذشته خویش ودر عین حال بامحیطهای پیرامونش درمکالمه ای خلاق بوده وباآن پیوندی بینا وضعیتی می یابد ؛ چرا که در مقابل گفتمان حاکم همواره پادگفتمان های رقیب ظهور می نمایند از اساسی ترین پیامدهای گفتمان پان عربیسم اموی وتداوم آن، ظهور و رشد موالیگری مبتنی بر اندیشه ها و فرهنگ و سیاست ورزی ایرانی است که با تمامی عناصر موجود در گفتمان اموی از جمله عرب خالص، نژاد خالص عربی، تعصبات قبیله ای و نژادی عرب مخالف بود و از در ستیز معنایی با این مفاهیم برآمد و در قالب بازنمای ی این مفاهیم به عنوان غیریت خویش توانست خود را سامان دهد . این تحقیق از نوع تحقیق بنیادی بوده و از روش توصیفی وتحلیل محتو ا بهره گرفته است . روش گردآوری اطلاعات آن نیز کتابخانه ای است؛ منابعی که در این موضوع بررسی شده شعر برخی از شاعران عصر عباسی و اندیشه های برخی از نویسندگان معاصر عرب است. از نتایجی که این پژوهش بدان رسیده برای فهم و تحلیل گفتمان های تاثیر وگسترش فر هنگ ایرانی بر گستره ی فرهنگ عربی می بایستی گستره ی وسیعتری از گفتمانهای آن زمان را در چشم انداز تاریخی چگونگی شکل گیری و تکوین و تحول این گفتمان ها در نظر گرفت.

گفتمان، زبان فارسی، زبان عربی، تعامل واژگانی و فرهنگی، عصرعباسی