منصوره احمدی لیوانی - دانشجوی دکتری زیستشناسی دانشگاه ارومیه، کارشناس آزمایشگاه مرکز تحقیقات ذخایرآبزیان آبهای داخلی گرگان
حسینعلی خوشباوررستمی - عضوهییت علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

ارزیابی اثرات زیست محیطی یک روش بسیار کارآمد است که با شناسایی محیط زیست و درک اهمیت آن، آثار بخشها یا فعالیتهای مختلف یک طرح یا یک توسعه را بر اجزای محیطزیست بررسی و ارزیابی میکند و در نهایت با توجه به نتایج حاصل از آن، راهکارهایی جهت ایجاد سازگاریبیشتر بیان میدارد. انجام ارزیابی زیست محیطی برای طرحها یکی از راههای قابل قبول برای دستیابی به اهداف پایدار هست و میتوان به عنوان یکابزار برنامهریزی در دسترس برنامهریزان، مدیران و تصمیمگیرندگان قرار گیرد تا بر اساس آن بتوانند اثرات بالقوه زیستمحیطی که در نتیجه اجرای پروژههای عمرانی و توسعه پدیدار میشوند را شناسایی نموده و گزینههای منطقی جهت رفع و یا کاهش آنها انتخاب کنند. با تدوین متدولوژیارزیابی اثرات زیستمحیطی در ایالت متحده امریکا، تکامل آن به تدریج از دهه 1970 آغاز و روشهای مختلفی تا کنون در این زمینه، توسطکارشناسان و متخصصان علم ارزیابی کشورهای مختلف جهان ارایه شده است. لیکن باوجود تلاشهای بسیار زیاد و بحث و بررسی در خصوص آنها که در نشستها و کنفرانسهای متعدد بین المللی صورت گرفته هنوز درزمینه ارزیابی اثرات زیست محیطی، روش واحدی که ضمن در بر گرفتن اهداف و اصول ارزیابی اثرات زیست محیطی، مورد قبول کلیه کارشناسان قرار گیرد تعیین و انتخاب نشده است. از این رو هنوز انواع مختلف روش-های تجزیه و تحلیل در ارزیابی پروژههای گوناگون کاربرد دارد. علت اصلی چنین ناهماهنگی در انتخاب یک روش واحد به دلیل نوع پروژه ها، اندازه،پیچیدگی و محل جغرافیایی و تنوع محیطی است که پروژهها در آن اجرا میگردد )حسنی و مرادی و منوری، 1375 (. طرح ارزیابی زیستمحیطی توسعه آبزی پروری منطقه گنبد باهدف افزایش بهره وری اراضی زیر کشت آبزی پروری در منطقه در دستور کار شیلات گلستان قرار گرفته است. از مهم ترین اهداف این پروژه می توان به افزایش در آمد برای آبزی پروران در سطح منطقه اشاره نمود که ضمن دستیابی به اهداف خودکفایی در بخش کشاورزی، تامین مواد باارزش پروتیینی و غذایی منطقه فراهم میگردد. همچنین پیش بینی می شود با اجرا و بهره برداری کامل از طرح ضمن تثبیت جمعیت ساکن در مناطق روستایی گنبد و پیشگیری از مهاجرت بیرویه به شهرها، نسبت به تامین غذا و رونق اقتصادی و پویایی اجتماعی در منطقه، اطمینان حاصل نمود.