احمد کریمی - عضو هیات علمی و استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
افسانه عالی نژادیان - دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

به دلیل محدود بودن منابع آب و خاک در ایران سعی می شود از این منابع به خوبی استفاده و امکان یک کشاورزی پایدار و متعادل فراهم گردد. یکی از اقدامات و گام های مهم، مصرف بهینه کودهای شیمیایی وآب در زراعت های آبی است. در اراضی تحت آبیاری سطحی، مدیریت ناصحیح کودهای ازته باعث ایجاد آلودگی آبهای زیرزمینی نزدیک به سطح خاک و یا آبهای سطحی در اثر فرسایش خاک سطحی می گردد. در زراعت چغندرقند (Beta Vulgaris L.) که در تولید قند و شکر از اهمیت زیادی برخوردار است، اهدافی مانند حداکثر عملکرد ریشه و شکر دنبال می شود که نیاز به آب و کود ازته فراوان دارد بنابراین آبیاری با حجم کم یک راهکار جهت حفظ غلظت مناسب نیترات است. در ایران مطالعاتی در مورد کارایی مصرف نیتروژن (مقدار محصول تولید شده به ازای هر واحد عنصر غذایی مصرف شده ) چغندرقند انجام شده، لیکن اطلاعات راجع به اثر سطوح آب و کود در این زمینه محدود است. این پژوهش با هدف بررسی رژیم های آبیاری و سطوح نیتروژن در تعیین میزان نیتروژن مناسب برای حداکثر عملکرد ریشه و شکر و نیز کارایی مصرف آن در چغندرقند ، به روش آبیاری سطحی در قالب طرح آماری کرت های خرد شده بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور مقدار آب در 4 سطح شامل I4, I3, I2 و I1 ( چهل ، 80، 120، و 160 درصد تبخیر از سطح تستک کلاس A) و مقدار ازت در 4 سطح شامل N3, N2, N1, N0 ( شاهد، 90، 180 و 270 کیلوگرم در هکتار ازت از منبع اوره ) و در سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد عملکرد ریشه ، شکر و کل ماده خشک و نیز کارایی مصرف نیتروژن تحت تاثیر مقدار آب، مقدار نیتروژن و اثر متقابل آنها قرار گرفت.

آبیاری سطحی، چغندرقند، شکر، عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن