سعدی بادلی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان
خدارحم بزی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان
جعفر میرکتولی - استاد جغرافیا و برنامهریزش شهری، دانشگاه گلستان، گرگان

محلات شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی شهرها دارای درون مایههای عظیم اجتماعی و فرهنگی هستند. حال اگر این محلات به بافت تاریخی و قدیمی شهر تعلق داشته باشد ارزش و غنای فرهنگی واجتماعی آن و همچنین تاثیرات آن در محیط شهری چندین برابر میگردد. اجرای ناموفق بسیاری از طرحهای توسعه در بافتهای تاریخی باعث توجه به پدیده جدیدی به نام پایداری در برنامهریزیبافتهای تاریخی شهری شده است. از عمدهترین رویکردها در زمینه پایداری، تجدیدحیات بافت تاریخی شهری و تاکید بر رویکرد بازآفرینی است. در این راستا در این پژوهش ظرفیت بازآفرینیمحلات بافت تاریخی گرگان به لحاظ شاخص توسعه درونی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی توسعهای و روش انجام آن تلفیقی از مطالعات توصیفی، تجربی و تحلیلی -میباشد. بدین ترتیب که از اطلاعات کیفی حاصل از پرسشنامه حضوری از ساکنین و اطلاعات ممیزی املاک بافت تاریخی، با استفاده از روش درونیابی ) Interpolation ( در نرم افزار ArcGIS ، نقشه-های کیفی از ریزسنجشهای بازآفرینی محلات بافت تاریخی بهدست آمد. سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ) AHP (، نقشههای کیفی وزندهی و جهت تعیین مکانهای اولویتدار برایبازآفرینی با تابع Raster Calculatre همپوشانی گردید. نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به شاخصهای بازآفرینی، اولویتبندی محلات جهت مداخله با آنچه که امروزه به عنوان محلات هدف، محل اعمال سیاستهای احیا و مرمت، توسط متولیان امور بهسازی و نوسازی در شهر گرگان است مغایرت دارد و همین امر سبب شکست اکثر طرحهای بازآفرینی در بافت تاریخی شده است؛ ضمناینکه برای اعمال سیاستهای بازآفرینانه در هر یک از محلات بافت تاریخی و موفقیت در آن باید به ظرفیتهای توسعه درونی آن محل توجه نمود.

بازآفرینی، درونیابی، تحلیل سلسله مراتبی، بافت تاریخی گرگان