جواد الواری - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی سینوپتیک دانشگاه شهید بهشتی
حسن لشکری - دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه شهید بهشتی ، دانشکده علوم زمین

یکی از ضروری ترین نیازهای انسان، سرپناه مناسب و مسکن است تا از وی در شرایط سخت آب وهوایی حفاظت نماید. از آغاز یکجانشینی، بشر همواره تلاش نموده تا بیشترین سازگاری بنا با آب وهوا را فراهم سازد و از عوامل و عناصر آب و هوا در جهت تامینآسایش استفاده کند. طراحی ساختمان با استفاده از انرژی خورشیدی به همراه توجه به خصوصیات اقلیمی و مصالح محلی ساختمان، نه تنها میتواند شرایط آسایش در محیط مصنوع را ایجادکند، بلکه در کاهش مصرف انرژی نیز کمک خواهد کرد . این تحقیق سعی دارد که با مطالعه ی شرایط و وضعیت اقلیمی شهر الشتر ، به ارایهی راهکارهایی جهت ایجاد آسایش از طریق طراحی ساختمانهای متناسب و سازگار با اقلیم منطقه و در نتیجه کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف آن بپردازد. لذا جهت نیل به این هدف ازآمار و اطلاعات ایستگاه سینوپتیک شهر الشتردر یک دوره ی آماری12 ساله) 1392 - 1380 ) استفاده شده است. همچنین با استفاده از شاخص های گیونی و ماهانی وضعیت آسایش اقلیمی و معماریهمساز با اقلیم شهر الشتر مورد بررسی قرارگرفت و نتایج زیر حاصل شد: بر اساس مدل گیونی مشخص گردید که ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، شهریور و مهر دمای حداقل داخل ساختمان بالاتراز دمای هوای خارج از ساختمان می باشد و نیازی به استفاده از منبع گرمایی نخواهد بود . ماه های تیر و مرداد در محدودهی منطقهی آسایش قرار دارند. ماه های دی، بهمن، اسفند، آبان و آذردر منطقه ی سیستم های خورشیدی غیر فعال قرار دارند که ضرورت وسیله ی گرمایی احساس می شود و جهت ایجاد آسایش در داخل ساختمان ، نیاز به استفاده از وسایل گرمایی و سیستمهای مکانیکیحرارت زا طی این ماه ها ، الزامی است. و همچنین بر اساس جداول ماهانی در شرایط اقلیمی شهر الشتر مجموعههای ساختمانی بهتر است که به صورت یک مجموعه ی فشرده و در امتداد شرق و غرباستقرار یابند. مصالح ساختمانی دیوارهای داخلی و خارجی بایستی سنگین و با زمان تاخیر بیش از 8 ساعت باشد. مصالح ساختمانی سقف ها و بام ها نیز، باید از نوع سبک با عایق بندی خوب باشد. وابعاد پنجرهها باید مساحتی در حدود 25 تا 40 درصد مساحت نمای ساختمان را داشته باشد.

اقلیم و معماری، الشتر، گیونی، ماهانی