غلامعلی نهضتی پاقلعه - دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علی نیکخواه - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
غلامحسین طهماسبی - دانشیار موسسه تحقیقات علوم دامی
محمد مرادی شهربابک - دانشیارپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

در تغذیه زنبورعسل مواد غذایی پروتییندار مانند انواع دانه سویا، انواع گلوتن، انواع مخمر، انواع کنجاله دانه های روغنی، پودر شیر و تخم مرغ و ... را به عنوان جایگزین گرده مصرف میکنند ولیکناثرات و هضم این مواد هنوز کاملا شناختهشده نیست. در این پژوهش 6تیمار غذایی متشکل از 3 ماده پروتیینی گلوتن ذرت ،کنجاله سویا ومخمر نانوایی با سطح پروتیین خام 20 و 25 % وانرژیکل 4000 کیلوکالری درکیلوگرم ماده خشک مورداستفاده قرار گرفت ودرگروه شاهد فقط شربت شکر مصرف گردید. هر یک از تیمار ها برروی 5کلنی(تکرار) و در قالب طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابیقرارگرفتند. کلنی ها از نظر عسل،جمعیت و ملکه خواهری هم سن یکسان سازی گردیدند و فراسنجه های میزان مصرف غذا ، وزن بدن ، درصد پروتیین و چربی لاشه زنبوران کارگر اندازه گیری شدند. درمجموع سه دوره 6 روزه تغذیه ازجیره ها انجام شد. نتایج حاصله نشان داد که در تیمار های مختلف، مقدار مصرف جیره ها، دوره تغذیه، درصد پروتیین، درصد چربی لاشه و وزن بدن کارگران بایکدیگراختلاف معنی دار دارندP<0/01با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق استفاده از روش جیره نویسی علمی همانند سایر دام ها در تغذیه زنبورعسل نیز توصیه میشود

زنبور عسل، تغذیه تکمیلی، پروتیین لاشه، چربی لاشه، وزن بدن،مصرف غذا