مرتضی ستایی مختاری - مربی، دانشکده کشاورزی جیرفت، دانشگاه شهید باهنر کرمان
امیر رشیدی - دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان
محمدرضا محمدآبادی - استادیار، هسته تحقیقاتی ژنتیک و حیوانات ترانسژنیک، دانشگاه شهید باهنر کرمان
حسین مرادی شهربابک - استادیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

در این پژوهش از دادههای 2332 بره حاصل از 815 میش و 61 قوچ که در طی سالهای 1372 تا 1383 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند کرمانی جمع آوری شده بود، برای برآورد روند فنوتیپی، ژنتیکیو محیطی وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک سالگی استفاده شد. وراثت پذیری صفات در تجزیه تک صفتی با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده بی نیاز از مشتقگیری و برازششش مدل حیوانی مختلف با افزودن و حذف آثار ژنتیکی افزایشی مادری و محیطی دایمی مادری، برآورد شدند. آزمون نسبت درستنمایی نشان داد که مدل دارای آثار ژنتیکی مستقیم و ژنتیکی افزایشیمادری، بدون در نظر گرفتن کوواریانس بین آنها، برای وزن تولد، مدل دارای آثار ژنتیکی مستقیم و محیطی دایمی مادری برای وزنهای شیرگیری، شش ماهگی و نه ماهگی و مدل دارای آثار ژنتیکیمستقیم برای وزن یک سالگی مناسب بودند. همبستگی های فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی با تجزیه چند صفتی و با مدل مناسب برای هر صفت برآورد شدند. ارزش های اصلاحی با استفاده از مدل حیوانیمناسب هر صفت با تجزیه تک صفتی و چند صفتی برآورد گردیدند. روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی به ترتیب از تابعیت میانگین ارزش اصلاحی، میانگین فنوتیپی و تفاوت میانگین ارزش اصلاحی از میانگینفنوتیپی بر سال تولد محاسبه شدند. روند ژنتیکی مستقیم برای صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک سالگی در تجزیه تک صفتی و چند صفتی به ترتیب 30/0±53/0 و 14/1±84/0،،29/76±11/49 و 24/35±10/68 ،90/51±48/34 و 88/24±26/11 ،101/29±37/41 و 96/41±18/27 43/10±53/31 و 58/12 ±18/35 گرم در سال بود. روند ژنتیکی افزایشی مادری وزن تولد در تجزیه تک صفتی و چند صفتی به ترتیب 21/1±07/3 و 67/1±91/2 گرم در سال برآورد گردید.

روند های ژنتیکی، روند محیطی، صفات رشد، گوسفند کرمانی