شهین یادگاری - کارشناس ارشد
مصطفی ملکی - استادیارگروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
پویا زمانی - دانشیارگروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مهدی دهقان بنادکی - دانشیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

هدف از تحقیق حاضر، بررسی آزمایشگاهی تاثیرات اسانس روغنی پونۀ کوهی در دوزهای مختلف )0 ،250 ،500 ،050 و 1000 میلیگرم بر لیتر( بر کینتیک تولید گاز، برخی فراسنجههای هضم و تخمیر شکمبه، تولید متان و همچنین تعیین پتانسیل آن در کنترل اسیدوز شکمبهای در قالب آزمایشی چهار مرحلهای بود. در مرحلۀ اول به موازات افزایش دوز اسانس، حداکثر گاز تولیدی )A )و نرخ تولید گاز )b )بهصورت غیرخطی و فاز تاخیر )L )بهصورت خطی تغییر کردند که حداکثر مقدار A و b و حداقل مقدار L در سطح 250 میلیگرم بر لیتر اسانس مشاهده شد. در آزمایش دوم، قابلیت هضم حقیقی مادۀ خشک )IVTDMD )و آلی )IVTOMD )و غلظت کل اسیدهای چرب فرار )TVFA )در دوزهای بالای 500 کاهش یافتند. با این حال، مقدار گاز تولیدی بعد از 24 ساعت و تودۀ میکروبی )MB )با افزایش دوز اسانس تا 050 میلیگرم بر لیتر افزایش یافتند. همچنین نسبت مولی استات و پروپیونات در دوزهای بالای 500 میلیگرم بر لیتر، کاهش و نسبت بوتیرات افزایش یافت. استفاده از اسانس پونۀ کوهی موجب کاهش غیرخطیمقدار و درصد متان تولیدی شد، اما هیچکدام از سطوح استفادهشده، در کنترل اسیدوز شکمبهایتاثیری نداشت.

اسانس روغنی، اسیدوز شکمبهای، تولید گاز، تولید متان