فاطمه شمعی - کارشناس ارشد تغذیه دام
رسول پیرمحمدی - دانشیاردانشگاه ارومیه
حامد خلیل وندی بهروزیار - استادیار دانشگاه ارومیه

پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی اثر روشهای مختلف فراوریهای حرارتی شامل اتوکالو، تفتدادن، پولکیکردن با بخار و ریزموج، بر ترکیب شیمیایی، غلظت مواد ضد مغذی )تانن و ترکیبات فنولیک(،تجزیهپذیری مادۀ خشک و پروتیین خام انجام گرفت. در این آزمایش از سه راس گاو نر بالغ فیستولهگذاریشدۀ نژاد هلشتاین )طرح بلوک کامل تصادفی( و میزان گاز تولیدی در شرایط آزمایشگاهی )طرح کامال تصادفی، با پنج تیمار، سه دورۀ مجزا و سه تکرار به ازای هر تیمار در هردوره( و پسماندهای کارخانههای لپهپاککنی استفاده شد. غلظت مادۀ خشک، پروتیین خام )درصد مادۀ خشک(، خاکستر )درصد مادۀ خشک(، مقدار تجزیهپذیری موثر مادۀ خشک )گرم در 111 گرممادۀ خشک( و پروتیین خام )گرم در 111 گرم پروتیین خام( در نرخ عبور 12/1 ،غلظت مادۀ آلی قابلهضم )گرم بر 111 گرم مادۀ آلی( و تولید پروتیین میکروبی )گرم به ازای هر کیلوگرم مادۀ آلی.بود 62/91 و 22 ،93/2 ،62 ،2/26 ،26/1 ،93/2 برابر ترتیب به فراورینشده پسماند در( قابلهضم فراوریهای حرارتی در مقایسه با گروه شاهد بهصورت معناداری )12/1< P (با کاهش بخش محلولپروتیین، به کاهش پروتیین قابلتجزیۀ سریع در شکمبه، کاهش سنتز پروتیین میکروبی و در مقابل افزایش عبور پروتیین تجزیهنشده به رودۀ باریک انجامید. بیشترین کاهش در غلظت تانن و ترکیباتفنولیک، به فراوری با امواج ریزموج مربوط بود و کمترین غلظت پروتیین قابلتجزیۀ موثر در شکمبه، به گروه فراوریشده با اتوکالو متعلق بود. تفتدادن سبب بیشترین کاهش در پروتیین قابلتجزیۀ سریعدر شکمبه شد، ولی بر مادۀ آلی قابلهضم و مقدار انرژی قابل متابولیسم تاثیر نامطلوبی نداشت؛ بنابراین با توجه به نتایج، در دسترسبودن فرایندها و هزینۀ فراوری، تفتدادن بهعنوان فراوری مناسب بهمنظور کاهش پروتیین قابلتجزیه در شکمبه توصیه میشود. اجرای آزمایشهای تکمیلی در شرایط درونتنی بهمنظور بررسی بیشتر بازده فراوری و ارزش اقتصادی پسماندهای لپهپاککنی در تغذیۀ نشخوارکنندگان ضروری است.

پولکیکردن با بخار، تانن، تجزیهپذیری، ریزموج