عباس اسلامی راسخ - دانشیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه اصفهان
محمد عموزاده - دانشیارگروه زبان شناسی دانشگاه اصفهان
ساجده سلطانیان - کارشناس ارشدزبان شناسی دانشگاه اصفهان

برای تبیین علمی چگونگی ایجاد معنا و استنباط آن، گرایس در سال 1967 میلادی نظریه ی اصول همکاری را مطرح کرد که شامل چهار راهکار کمیت، کیفیت، تناسب و شیوه است. تخطی آگاهانه از هریک از این راهکارها منجر به ایجاد تلویح می شود که همان معنای اضافی اما مستتر در پاره گفت است. بعدها اسپربر و ویلسون (1986) از دل نظریه ی گرایس، نظریه ی شناختی تناسب را ارایه کردند که در آن علاوه بر کاهش اصول گرایس به یک اصل تناسب، بر وجود دوگانگی تصریح- تلویح نیز تاکید شده است. داده های این پژوهش را 50 متن طنز منثور منتشر شده در جراید طنز کشور در بازه ی زمانی 1369 تا 1393 تشکیل می دهند که از طریق مراحل سه گانه ی درک موجود نظریه ی تناسب شامل تصریح، فرضیات تلویحی و نتایج تلویحی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های حاصل بیانگر این نکته اند که نظریه ی تناسب، نظریه ای کارآمد جهت تحلیل طنز مطبوعاتی ایران است و ایجاد پیش زمینه از سوی نویسنده، وجود عنصر تلویح و استنباطی بودن فرآیند درک طنز (همانند سایر گفتمان های جدی) از ویژگی های کاربردشناختی طنز مطبوعاتی ایران هستند

طنز، نظریه ی تناسب، تصریح، تلویح