مصطفی نوروزی مداح - مولف مسیول، دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف - استاد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی مشهدی - دانشیار روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

درمان های روانشناختی علاوه بر اثرات درمانی که در انواع اختلال ها بر جای می گذارند به منظور ایجاد تغییر در مولفه های روانشناختی خاص نیز مورد استفاده قرار می گیرند از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر تغییر راهبرد های مقابله ای، منبع کنترل و نگرش به مصرف سیگار در افراد سیگاری انجام گردید.این پژوهش از نوع نیمه تجربی (با طرح پیش آزمون- پس آزمون) و با گروه کنترل می باشد. در این پژوهش 20 نفر از مردان سیگاری مراجعه کننده به کلینیک نگین سلامت شهر مشهد در سال 1394 به روش در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس منبع کنترل راتر، پرسشنامه راهبرد های مقابله ای لازاروس و فولکمن و پرسشنامه نگرش نسبت به مصرف سیگار بود. نتایج با استفاده از نرم افزار spss تحلیل گرید.نتایج بدست آمده نشان داد واقعیت درمانی گروهی منجر به افزایش معنادار منبع کنترل درونی و راهبرد های مقابله ای مسیله محور و نیز کاهش معنادار نگرش مثبت نسبت به مصرف سیگار در افراد سیگاری گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود اما کاهش معناداری را در راهبرد های مقابله ای هیجان محور این افراد ایجاد نمی کند.مداخله مبتنی بر واقعیت درمانی گروهی می تواند ضمن افزایش منبع کنترل درونی در افراد سیگاری استفاده این افراد از راهبرد های مقابله ای مسیله محور را افزایش دهد و نیز منجر به کاهش نگرش مثبت آن ها نسبت به مصرف سیگار بشود.

واقعیت درمانی گروهی، منبع کنترل، راهبرد های مقابله ای، نگرش به مصرف سیگار، افراد سیگاری