مهشید بارانی - عضو هیات علمی، دانشگاه هنر شیراز، فارس، ایران

در دنیای امروز حق بهره مندی مطلوب از فضای شهری در تمامی زمینه ها مورد کنکاش بوده و یکی از حقوق اولیه شهروندی به حساب می آید. این در حالی است که اغلب، پرداختن به کیفیت و کمیت حضور هر دو جنسیت زن و مرد در فضاهای عمومی به یک اندازه به چشم نمی خورد. این پژوهش سعی بر دستیابی به ایده آل های مبلمان شهری به عنوان یکی از عوامل بستر ساز برای استفاده از محیط های شهری، از دیدگاه نیازها و ادراکات زنان در جهت ارتقای تجربه ی حضور جمعی و لذت از مکث و دیدن فضا می باشد. این نوشتار که از نوع کاربردی بوده، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه ی پیمایشی و مشاهده ی میدانی و نیز مصاحبه به دلیل اعتبار بیشتر در برداشت رفتارها می باشد. در طی مراحل پژوهش، مولفه های مطلوبیت مبلمان شهری برای زنان مورد مطالعه قرار گرفته است. با استناد به نتایج حاصل شده، می توان گفت عمده ی نیازها در رابطه با لزوم شناخت کافی از ویژگی های فیزیولوژیک، جسمی و روحی، و نیز ارگونومی و آنتروپومتری است به گونه ای که کیفیت استفاده برای تمامی اقشار ارتقا یابد. تاکنون مسایلی مانند عدم بهره مندی یکسان زن و مرد از فضای شهری، محدودیت های حضور زنان و نیز بایدها و نبایدهای فضایی و کالبدی به کثرت مورد بررسی قرار گرفته، اما به ندرت در باب اهمیت توجه به چگونگی مبلمان شهری و تاثیر آن در دستیابی به فضاهای شهری قابل دفاع، پویا، جذاب و رویداد پذیر برای زنان بحث شده است. تحقیق حاضر، با نوعی جزء نگری به تحلیل راهکارهای شایسته ی توجه در طراحی کارآمد در کنار پارامترهایی مانند کمیت، مکان یابی و نیز چیدمان صحیح مبلمان شهری با هدف افزایش سطح حضور پذیری زنان در شهر و گریز از تنش های روزمره ی زندگی می باشد.

مبلمان شهری، زنان، فضای شهری، اجتماع پذیری، نیازهای زنان