علی وفایی نجار - گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات مدیریت وعوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حسن قانع - گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، کمتیه تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
الهه هوشمند - گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، کمتیه تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حسین ابراهیمی پور - گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات مدیریت وعوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

پیشگیری از خطا های دارویی در بخش مراقبت ویژه سوختگی (BICU:Burn intensive care)به دلیل خاص بودن شرایط فیزیولوژیکی بدن و آسیب های جسمی بیماران آن از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خطر فرایند های تجویز و مصرف دارو در بخش مراقبت ویژه سوختگی امام رضای مشهد با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حالات خطا و اثرات آن(FMEA: Failure Mode & Effect Analysis)انجام شد. این پژوهش بصورت ترکیبی (کیفی و کمی)،حالات و اثرات خطای دو فرایند تجویز و مصرف دارو بخش مراقبت ویژه سوختگی طبق 9 گام تبیین شده روش تجزیه و تحلیل حالات و اثرات خطا FMEA از سوی مرکز ملی ایمنی بیمار شناسایی و تحلیل شده است. جهت تعیین حالات بالقوه خطا و اثرات بروز خطا از ابزار بارش افکار اعضای تیم و جهت تعیین علل بروز خطا از نمودار علت و معلول و بارش افکار استفاده شده است.عدد اولویت ریسک(RPN )با استفاده از جداول امتیاز دهی استاندارد سه معیار شدت ،احتمال وقوع ،و قابلیت کشف و ضرب انها با هم تعیین گردید . تعیین راهکارها بهبود از طریق انجام مصاحبه با اعضای تیم و با در نظر گرفتن شرایط لازم بخش مورد نظر پیشنهاد گردیده است. برای تحلیل داده های کمی از آمار توصیفی (مجموع امتیازات )و برای تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوا و اجماع نظرات اعضای تیم استفاده شده است. در دو فرایند تجویز و مصرف دارو در بخش مراقبت ویژه سوختگی ،7 فعالیت ،29 زیر فرایند،68 حالت بالقوه خطا با تکنیک FMEAشناسایی شد. از این تعداد 27/94% با استفاده از ماتریس اولویت بندی حالات خطا به عنوان خطا های با خطر بالا (40≤RPN)شناسایی گردید. احتمال خطا در هنگام علامت گذاری در برگه دستورات دارویی توسط پرستار با 100=RPNبه عنوان حالت خطا با بیشترین امتیاز خطر شناسایی گردید و راهکارها پیشنهادی جهت کاهش و یا حذف حالات خطا پیشنهاد گردید . بالاترین نمره عدد اولویت خطر در فرایند تجویز مربوط به احتمال خطا در هنگام تیک زدن دارو و تایید نادرست داروهای خطرناک توسط پرستار دوم با RPN=100 شناسایی گردید ودر انتها و راهکارها پیشنهادی جهت کاهش و یا حذف حالات خطا پیشنهاد گردید. این تحقیق قابلیت بالای استفاده از FMEA را در شناسایی ، ارزیابی ، اولویت بندی و تحلیل خطاها در فرآیند تجویز و مصرف دارو در بخش مراقبت ویژه سوختگی نشان داد. نقش کارکنان جهت توسعه و تغییر و موفقیت عمل در ایمنی بیمار را بسیار مهم نشان داد چرا که هنگامی که کارکنان بالینی در تصمیم گیری ایمنی بیمار درگیر هستند نتیجه نهایی بهتر و پذیرفته تر خواهد بود

تجزیه و تحلیل حالات و اثرات خطا ، ،ارزیابی خطر، بخش مراقبت ویژه سوختگی