محمد حیدرپور - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
پروانه خضرائی نیا - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
علی اسلامی - گروه انگل شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

هیداتیدوز ناشی از مرحله لاروی اکینوکوکوس گرانولوزوس، یکی از مهمترین بیماری های مشترک بین انسان و دام در جهان می باشد . بیماری هیداتیدوز در ایران بومی بوده و تعداد زیادی از دام های اهلی از جمله گوسفند، بز، گاو و شتر به عنوان میزبان های واسط آن عمل می کنند . از جمله میزبان های اصلی این انگل می توان به سگ، کایوت و گرگ اشاره نمود . با توجه به مطالعات صورت گرفته، 9 سویه سازگار با میزبان از این انگل وجود دارد . تعیین سویه انگل در مناطقی که بیش از یک گونه میزبان واسط وجود داشته و احتمال انتقال از منابع دامی مختلف برای انسان وجود دارد، بسیار ضروری می باشد مطالعات بیوشیمیایی یکی از مفیدترین و آسان ترین روش ها جهت تمایز سویه های مختلف اکینوکوکوس گرانولوزوس در کشور های مختلف می باشند . 15 نمونه مایع هیداتید از کیست های موجود در کبد و ریه هر میزبان ) 15 گوسفند، 15 گاو و 15 بوفالو ) جمع آوری گردید . مقادیر تری گلیسرید، کلسترول، گلوکز، اوره، کراتینین، اسید اوریک، پروتئین تام، منیزیم، کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم و آنزیم های لاکتات دهیدروژناز، آلکالین فسفاتاز، آسپارتات آمینو ترانسفراز، کراتین فسفو کیناز و گاما گلوتامات ترانسفراز در این مایعات اندازه گیری گردید . پروفایل های بیوشیمیایی مایعات حاصله از کیست هیدا کیت موجود در کبد و ریه این میزبان ها با یکدیگر مقایسه گردید . در مایع هیداتید ریه گوسفند مقادیر بیشتری گلوکز، اسید اوریک، منیزیم و لاکتات دهیدروژناز را در مقایسه با مایعات هیدا کیت حاصله از کیست های ری وی گاو ها داشت، اما دیگر پارامترها تفاوت معنی داری را نشان ندادند . شباهت ها و تفاوت های معنی دار دیگری نیز در ترکیب بیوشیمیایی مایعات هیداتید گونه های مختلف وجود داشت با توجه به مطالعات قبلی و گزارش در سویه سگ، گوسفند ( و مشترک با گاو، گاومیش ) و سگ بیشتر ( عمدتاً در شتر ) مشخصات پارمتراهای تعیین شده نشان دهنده ویژگی های مایع هیداتیک سویه سگ گوسفند می باشد .