اکرم خادمی - مدرس دانشگاه آزاد
مهدی پدرام - استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه الزهرا

نفت به دلایل گوناگون مانند سهولت در حمل و نقل و نبود جانشین مناسب در برخی زمینه ها، تا سالیان متمادی همچنان سهم زیادی از کل مصرف انرژی جهان را در اختیار خواهد داشت. از این جهت، بدیهی است هرگونه نوسان در روند تقاضا،عرضه، قیمت و سایر متغیرهای تاثیرگذار بر این بخش نیز آثار بسیاری را بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده نفت در پی دارد و در برخی موارد، سبب اختلالاتی درسیستم اقتصادی این کشورها می شود در چند دهه اخیر، نوسان قیمت نفت مقارن با تحولات شگرف اقتصادی بوده است و این موضوع موجب شد تا پژوهشگران به بررسی ارتباط این دو روند در طول زمان بپردازند. ایجاد تکانه های عظیم نفتی و ظهور پدیده های مهم اقتصادی مانند رکود جهانی، تورم و بیکاری، پیش از پیش نگاه ها را به این موضوع معطوف داشته است. در این مطالعه به بررسی اثرات نامتقارن تکانه های قیمت نفت بر بیکاری دراقتصاد ایران بر اساس اطلاعات فصلی در طول دوره 1380:1 تا 1386:4 پرداخته شده است. به این منظور ابتدا تکانه هایمثبت و منفی قیمت نفت از طریق مدل GARCH برآورد، سپس روابط متقابل متغیر های مدل با استفاده از روش خودرگرسیون برداری( VAR ) بررسی گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که اثرات افزایش و کاهش قیمت نفت بر بیکاری یکسان نبوده، به عبارت دیگر، تکانه های قیمت نفت اثر نامتقارن بر بیکاری دارد.

تکانه های قیمت نفت، اثرات نامتقارن، الگوی واریانس ناهمسانی شرطی ، الگوی خودرگرسیون برداری