نسترن شیرخانی - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی
سارا درویشی - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی است که در آن خرید و فروش سهام شرکت ها انجام می شود بنابراین بررسی میزان کارایی شرکت های بورس دارای اهمیت می باشد. تحلیل پوششی داده ها یکی از کاربردی ترین روش های ناپارامتریک محاسبه کارایی و رتبه بندیواحدهای تصمیم ساز می باشد. اساس این روش مبتنی بر یک سری بهینه سازی و استفاده از تکنیک برنامه ریزی خطی می باشد.این مدل مجموعه ای از اوزان را برای متغیرهای نهاده و ستاده هر واحد تصمیم گیری به دست آورده و بر اساس آن کارایی هر واحدرا محاسبه می کند. هدف از مقاله حاضر معرفی تکنیک تحلیل پوششی داده ها ( DEA ) و مدل BCC با ماهیت نهاده محور برای محاسبه ی امتیاز کارایی شرکت های بورس اوراق بهادار و رتبه بندی آن ها با استفاده از مدل اندرسون- پترسون ( AP ) می باشد. دراین راستا اطلاعات 51 شرکت بورسی در سال های 1391 - 1387 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. شاخص های کارایی شامل دو نهاده (حجم سرمایه و سابقه بورس) و دو ستاده (سودسالیانه و سود هر سهم) می باشد. یافته های حاصل از مدل نشان داد کهتنها 9 شرکت در سال 1387 ، 8 شرکت در سال 1388 ، 9 شرکت در سال 1389 ، 7 شرکت در سال 1390 ، 7شرکت در سال 1391 ،به مرز کارایی رسیده اند و بقیه شرکت ها کارایی کمتر از یک دارند یعنی ناکارا می باشند. شرکت های ناکارا بر اساس نمره کاراییقابل رتبه بندی هستند ولی برای رتبه بندی شرکت های کارا روش AP مورد استفاده قرار گرفت.

کارایی، تحلیل پوششی داده ها، واحدهای تصمیم گیرنده و روش اندرسون- پترسون