محسن فتحی سعد آبادی - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
غلامعلی رنجبر - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدرضا زنگی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدکمال کاظمی تبار - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

در این پروژه از روش گرافیکی GGE biplot برای مطالعه همزمان اثر ژنوتیپ و اثرات متقابل ژنوتیپ x محیط در 38 ژنوتیپ انتخابی به همراه دو رقم تجاری گلستان و سپید (بعنوان شاهد) استفاده شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه منطقه در استان گلستان طی سالهای 1393 و 1394 اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، تعداد غوزه، وزن غوزه، عملکردوش و زودرسی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر صفات اندازه گیری شده به جز تعداد غوزه و زودرسی تفاوت معنی داری در سطح 1 یا 5 درصد وجود دارد. معنی دار شدن اثر متقابل مکان × ژنوتیپ در صفتی نظیر عملکرد وشی حاکی از روند متفاوت تغییرات این صفت در مکان های مختلف بود. به طوری که در منطقه هاشم آباد ژنوتیپ شماره 29 بهترین عملکرد را داشته اما در مناطق انبار الوم و گنبد ژنوتیپ های شماره 24 و 18 بترتیب بهترین عملکرد را از خود نشان دادند. روش GGEbiplot نشان داد که دو مولفه اصلی اول مدل رگرسیونی 74٪ از کل تغییرات مشاهده شده را توجیه می کنند. نمودار رسم شده توسط نرم افزار GGEDiplot نشان دهنده برتری ژنوتیپ های ER26, ER36,82 ,DB29, DB19, DB25 بود. بر این اساس ژنوتیپ ER26 مناسب منطقه هاشم آباد و ژنوتیپ 2 Tj8بعنوان برترین و پایدارترینژنوتیپ شناسایی و معرفی شد.

اثرات متقابل، بای پلات، پنبه، ژنوتیپ