مهدی عرفانیان - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه،
سحر بابایی - دانشجوی دوره دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری
مریم حسین خواه - دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه ارومیه

در سالهای اخیر پدیده تغییر اقلیم منجر به تغییرات قابل ملاحظهای در منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. در این تحقیق به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت ارومیه از خروجی مدلهای گردش عمومی جو GCM استفاده شد. به این ترتیب که ابتدا با بهرهگیری از توانمندیهای مدل -LARSWG متغیر بارندگی در مقیاس محلی مورد نظر، ریز مقیاس نمایی و مقدار آن با استفاده دو سناریوی B1) خوشبینانهترین حالت) و A2) بدبینانهترین حالت) برای دهه آتی پیشبینی گردید. به این منظور از 30 سال آمار روزانه بارندگی، دمای حداقل و حداکثر در ایستگاه سینوپتیک ارومیه استفاده شد. در ادامه برای مدل سازی رابطه میان بارندگی و سطح آب زیرزمینی تعداد 51 حلقه چاه بهرهبرداری شناسایی و با استفاده از تکنیک آنالیز مولفههای اصلی، 12 چاهی که بیشترین تاثیر را در تغییرات واریانس تراز آب داشتند تعیین گردید. در گام بعد به روش تیسن سطح اثر هر چاه تعیین و میانگین تراز آب زیرزمینی با ضرب عمق آب هر چاه در سطح اثر آن، محاسبه شد. نتایج 2 همبستگی پیرسون بین بارندگی و تراز آب زیرزمینی نشان داد بارندگی با یک تاخیر 2 ماهه بیشترین تاثیر (612/0 =R) را بر روی سطح آب زیرزمینی دشت ارومیه طی سالهای 2005 تا 2014 دارد. در نهایت، با استفاده از مدل رگرسیونی بهدست آمده و بارش پیشبینی شده تحت سناریوهای انتشار، سطح ماهانه آب زیرزمینی طی 5 سال آینده (2020-2016 )پیشبینی گردید.

دشت ارومیه، تراز آب زیرزمینی، تغییر اقلیم، مدل گردش عمومی، مدل رگرسیونی