صالح کاجی اصفهانی - پژوهشگر دانشگاه هنر اصفهان
رامین مدنی - عضو هیاتعلمی دانشگاه هنر اصفهان
جواد راستی - عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

به دلیل کاهش مساحت کاشانهها در کلانشهرهای ایران، فضای باز مجتمعهای مسکونی پذیرای برخی فعالیتهای اجتماعی شده و بنابراین دارای اهمیت روزافزونی شدهاند. مطابق نظر پژوهشگران معماری و روانشناسی محیط، عوامل کالبدی بر احساسساکنان تاثیرگذار بوده و باعث میگردد ساکنان بیشتر از فضای باز استفاده نمایند. حس اجتماعی یکی از عوامل کالبدی در فضای باز مجتمعهای مسکونی است که کمتر موردتوجه قرارگرفته است. پس از بررسیهای انجامشده در دو مجتمع مسکونیزیتون و فرهنگیان در شهر اصفهان، مشخص شد چهار عامل فضای سبز عمومی، محل قرارگیری درختان، ارتفاع و میزانسایهاندازی درختان و توفقگاه ها و نیمکتها نسبت به سایر عوامل کالبدی بیشتر بر حس اجتماعی تاثیرگذار است. تاکنون هیچ پژوهشی به ارایه و بررسی تاثیر ویژگی های ظاهری این عوامل بر حس اجتماعی نپرداخته است. لیکن این پژوهش می کوشدتا روشی سودمند جهت ارایه الگوهای طراحی عوامل کالبدی-فضایی ارایه نماید. پس از بررسیهای طیف وسیعی از فناوریهاینوین، واقعیت افزوده به عنوان روشی جهت ارایه الگوی طراحی، توسط این پژوهش انتخاب شده است و سپس به صورت عملی مورد آزمون قرار گرفت. در نمونهی ساختهشده، تصویری از محیط واقعی گرفته شده و پس از پردازش، در یک نرمافزار واقعیتافزوده گنجانده میشود. کاربر با استفاده از دوربین گوشی همراه تصویر واقعی و عنصر محیطی اضافهشده را میبیند و میتواند آنها را با هم مقایسه کند و احساس خود در مورد اضافه شدن این عنصر را بیان نماید. نتایج این آزمون عملی نشان میدهد که فناوری واقعیت افزوده نه تنها روشی مناسب و ایدهآل جهت بررسی ارایه انواع، ابعاد و الگوی چیدمان عناصر کالبدی- فضایی در مجتمعهای مسکونی است، بلکه توانایی بالقوهای جهت بهرهگیری در دیگر پژوهش های معماری را نشان می دهد.

واقعیت افزوده، حس اجتماعی، مجتمع مسکونی، روانشناسی محیط