نادر نصرتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فراوری مواد معدنی ،دانشگاه تربیت مدرس تهران
احمد خدادادی دربان - دانشیار،رییس پژوهشگاه محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران
محمود عبداللهی - استاد، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران

پساب کارخانه طلای زرشوران دارای مقدار فراوانی آرسنیک، آنتیموان، جیوه و بیسموت است که همگی از عناصر سمی محسوب می شوند. زایدات این معادن نیز بسیار سمی بوده و با در معرض انحلال قرار گرفتن آن ها، خطر آلودگی کل منطقه وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی روشهای مختلف حذف آنتیموان از آب و پساب و در نهایت تولید نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی پوشش داده شده بر روی کانیهای صنعتی به عنوان روشی موثر و کم هزینه و استفاده از آن برای حذف آنتیموان از پساب واقعی بود. در این تحقیق نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی با ابعاد 40 تا 100 نانومتر با افزودن قطرهای از محلول بوروهیدرید سدیم به محلول آبی آهن سه ظرفیتی، در دمای محیط با اختلاط به وسیله گاز نیتروژن سنتز شد. برای جلوگیری از آگلومراسیون و افزایش قابلیت کاربرد آن در مصارف محیط زیستی، نانو ذرات آهن بر روی کانی صنعتی بنتونیت پوشش داده شد. برای انجام آزمایش های جذب سطحی از شیشه پنی سیلین 20 میلی لیتری استفاده شد. 10 سی سی از پساب سنتزی - واقعی به داخل شیشه ریخته شد و آزمایشها با مقدار جاذب، زمان، pH و دماهای مختلف، تحت شرایط اختلاط شدید با همزن مغناطیسی انجام شد. بعد از اتمام زمان آزمایش، پساب، فیلتر شد و برای انجام آنالیز جاذب اتمی مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشها نشان داد که جذب سطحی ذرات سنتز شده از سینتیک مرتبه دوم و ایزوترم فروند لیچ تبعیت می کند.ظرفیت جذب آنتیموان برای این ذرات از پساب واقعی 2/6 میلی گرم بر گرم جاذب و حداکثر حذف آنتیموان 99/56 درصد به دست آمد.

آنتیموان ،آلودگی آب،جذب سطحی، نانو ذرات آهن، صفر ظرفیتی، بنتونیت