علی الماسی - استاد گروهمهندسی بهداشت محیط ،دانشکده بهداشت، موسس و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت ،دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
عبداله درگاهی - دانشجوی دکترای مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران
سهراب دل انگیزان - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه رازی کرمانشاه
امیرحسین هاشمیان - دانشیار گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت ،دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

برای امکان سنجی اقتصادی بودن تصفیه خانههای فاضلاب، روشی مورد نیاز است که این سیستمها را از نظر هزینه اثربخشی مورد بررسی قرار دهد. این مطالعه با هدف ارزیابی هزینه بری و اثر بخشی بودن سیستمهای تصفیه فاضلاب موجود در استان کرمانشاه صورت گرفت. مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات مربوط به تصفیه خانه ها از شرکتهای آب و فاضلاب و بهره برداران تصفیه خانه ها جمع آوری شد و با استفاده از برنامه آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تمام هزینه ها و راندمان فرایندهای تصفیه بررسی شد و شاخصی هزینه - اثربخشی برای آنها محاسبه شد و سیستمها از نظر این نسبت با هم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج مطالعه نشان داد که میانگین راندمان کل پارامترهای مورد بررسی در این مطالعه، برای سیستمهای لجن فعال و طبیعی به ترتیب 79/35 و 91/99 درصد به دست آمد. همچنین تفاوت میانگین راندمان کل در دو سیستم از نظر آماری معنی دار بود. میزان هزینه - اثربخشی در این سیستمها نیز به ترتیب برابر 0/23 و 0/58 به دست آمد. با توجه به نتایج می توان گفت که سیستم های طبیعی تصفیه فاضلاب با وجود راندمان پایین تر نسبت به سیستمهای لجن فعال دارای هزینه - اثربخشی بهتری هستند که نشان دهنده برتری سیستم های طبیعی است و مهمترین عامل در این موفقیت را می توان به هزینههای سرمایه گذاری و بهرهبرداری پایین تر نسبت به سیستمهای لجن فعال نسبت داد.

سیستم لجن فعال، سیستم طبیعی، هزینه-اثربخشی، استان کرمانشاه