محمدهادی همایون - استادیار دانشکده معارف اسلامی، فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)

در جهان معاصر و در پی تجدید حیات اندیشه اسلامی، که یکی از دستاوردهای انقلاب مبارک اسلامی در ایران است، توجه به موضوع مهدویت در حکم عصاره کتاب خداوند و عترت پیامبر اکرم(ص) و قله بعثت انبیای عظام(س) بهطرز چشمگیری رو به افزایش است. این جریان به توجه بهنشانههای ظهور در جامعه معاصر دامن زده است. تتبع در آیات و روایات مربوط به نشانههای ظهور و دوره آخرالزمان و تلاشبرای استخراج راهبردهای اساسی شیعه در دوران غیبت و نزدیکبه ظهور، رویکرد جدیدی را در مطالعات مربوط به مهدویت و نامید. رویکرد راهبردی به مهدویت آخرالزمان بنیان مینهد که میتوان آن را با بررسی اینگونه روایات و نشانهها میتوان شرایط آخرالزمان و دوران ظهور را اینچنین تصویر کرد کهحوادث در سطحی خرد و به شکل شورشی مقطعی یا انقلابی منطقهای یا تغییر حکومتی سیاسی به وقوع نمیپیوندد. گستره این اتفاقات جهانی است و عمق آن نیز به اندازهای است که در تمام زوایای زندگی بشرنفوذ میکند و این معنا چیزی نیست جز یک زوال و انتقال تمدنی و برپایی یک تمدن جهانی الهی به دنبال آن. این رویکرد را در کنار رویکرد راهبردی میتوان رویکرد تمدنی بهدر گسترش این مفهوم و در بررسی متون و ادبیات تاریخ تمدن به این نکته برمیخوریم که هر کدام ایدهای را مفهوم محوری تحلیل تاریخ گرفته و تلاشکردهاند تا تاریخ تمدنهای بشری را بر گرد آن تحلیل در حکم مفهوم تقابل حق و باطل کنند. در این راستا و با رویکردی مهدوی میتوان تلاشکرد تا ایدهمحوری، در نگرشی کاملا متفاوت به تاریخ تمدن توضیح داده شود.

مهدویت، راهبرد، نشانههای ظهور، آخرالزمان، تاریخ تمدن، تاریخ ادیان، تاریخ انبیا، انقلاب اسلامی