مریم مظاهری - دکتری تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران.
نسترن کشاورزمحمدی - دکتری تخصصی ارتقاء سلامت، دانشیار گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
علی رمضانخانی - دکتری تخصصی آموزش بهداشت، استاد گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
حمید سوری - دکتری اپیدمیولوژی، استاد گروه آمار و اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات ارتقاء ایمنی و پیشگیری از مصدومیتها دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

گزارش 2115 سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد که مرگ و میرهای جاده ای همچنان در حد 1/2میلیون نفر در سال باقی مانده است. شهرستان دزفول نیز بدلیل وضعیت معابر دارای حوادث زیادی می باشد. این مطالعه با استفاده از رویکرد جلب مشارکت وتوجه به مشارکت حداکثری ذیربطان جهت کاهش حوادث طراحی گردید. جهت استفاده از نظرات، تجربیات و دانسته های ذیربطان در معضل حوادث، شناسایی کلیه افراد با مشورت نیروی انتظامی صورت گرفته و دعوتنامه ای تنظیم و بصورت حضوری تقدیم شد.پس از برگزاری اولین جلسه مشارکتی، اهداف تحقیق بیان گردیده و تیم برنامه ریزی تشکیل شد. در ادامه، 7 جلسه مشارکتی رسمی با حضور ذیربطان از 24 سازمان دولتی و خصوصی سطح شهرستان برگزار گردید. در این جلسات، پس از بحث و تبادل نظر درمورد موضوع، به شناسایی مشارکتی راهبردهای پیشگیری از حوادث ترافیکی پرداخته شد. علاوه بر این نظرسنجی در این مورد ازرانندگان و دانش آموزان، اقشار مختلف مردم)از طریق برنامه رادیویی و شبکه های مجازی(، مامورین راهنمایی رانندگی و هسته مشاوره آموزش و پرورش صورت گرفته و به راهبردهای بدست آمده در جلسات مشارکتی رسمی و منابع دیگر، اضافه گردید. درنهایت چند ماتریکس برای دسته بندی داده های بدست آمده رسم و تکمیل گردید. ماتریکس ها تجزیه و تحلیل و راهبردها از لحاظ گزینه های تاثیر، کاربرد، هزینه اثربخشی، قابلیت انجام و... چکش کاری و اولویت بندی شدند.تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمدهاز جمع آوری نظرات و پیشنهادات در قالب ماتریکس نشان داد که بیشترین راهبردها مربوط به عوامل انسانی موثر در بروز حادثهمی باشند. این پیشنهادات که در 42 عنوان بدست آمد، مشتمل بر راهبردهای آموزشی، فرهنگ سازی، تبلیغات، الگوهای سالم، ارشاد و تادیب، مهارتهای زندگی و اجتماعی بودند. سایر راهبرها مربوط به عوامل محیطی)دیده شدن، تجهیزات ایمنی در روزهای بارانی،توجه به روشنایی معابر(، قانونی)جریمه ها، گواهینامه،جدیت پلیس، محدودیت های خاص رانندگی، نصب بیشتر تابلوها و رسم خط کشی و سرعت گیر، افزایش نیروهای پلیس(، وسیله نقلیه)ایجاد مرکز معاینه فنی، نظارت بر شرکتهای سازنده،جمع آوری موتورهای فرسوده( و مدیریتی سازمانی)فراهم نمودن امکانات تفریحی،بیمه نامه اجباری، استفاده از تشکل های مردمی،وسایلنقلیه عمومی( بودند. زمانی که از تمامی ذیربطان و صاحبنظران و افرادی که به نوعی درگیر مسیله حوادث هستند، جهت نظرخواهی استفاده شود، میتوان به متنوع ترین، موثرترین و کاربردی ترین راهبردهای مشارکتی جهت استفاده در برنامه های مداخله ای دست یافت. ضمنا وقتی نتایج حاصل کار مشارکتی باشد از طرف مخاطبین بهتر پذیرفته میشود.

راهبرد، مشارکت، پیشگیری، ریسک، حوادث