لیدا محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
نیلوفر نیکقدم - استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

کودکان آسیب پذیرترین قشر جامعه و درعین حال سرمایه های جامعه هستند. بااین وجود، امروزه توانایی های آن ها به درستی کشف و شکوفا نمی شود. واضح است درون هر کودک انگیزه ای برای خلق کردن وجود دارد که آماده بیدار شدن است، اما به وجود آوردن شرایط فضایی به منظور حمایت از تلاش های خلاقانه ی کودکان به معماران بستگی دارد . در حقیقت برای بروز استعدادهای کودک به بستری نیاز است که وجود کودک را از یک خود محافظه کار به یک خود تجربه گرا تبدیل کند و ازآنجاکه معماری در والاترین خواست برای رسیدن به کنش و واکنشی پایدار با طبیعت در حرکت و تلاش است، می توان برای کشف خلاقیت کودکان از طبیعت و عناصر طبیعی در معماری استفاده نمود. این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که چگونه می توان به کمک خواص ماورایی عنصر طبیعی نور بستری فراهم کرد که توانایی های کودک در آن کشف و پرورش داده شود. هدف این مقاله، کاربردی و راهبرد آن در مرحله ی تحلیل، کیفی است و از طریق نظریه داده بنیاد انجام شده است. در این مقاله پس از انجام کدگذاری داده ها، نکاتی کلیدی در راستای بهبود فضای کودکان به دست می آید که این نکات، همان راه حل هایی هستند که با کاربرد آن ها در کالبد معماری هدف پژوهش محقق می شود. در حقیقت عنصر نور در آفرینش اثر، شرایطی را ایجاد می کند که طراح به کمک ویژگی های ماورایی آن، دست به خلق اثر می زند و درنهایت، ایده آل مقصود، فضایی است که هندسه اش را طبیعت به کمک نور به وجود آورد. در اینجا ویژگی های همگون نور و خلاقیت ازجمله گسترش پذیری، پویایی، حرکت، امتداد و انعطاف پذیری در کنار هم قرار گرفته و به یک نقطه مشترک در معماری می رسند که باعث به وجود آمدن فضایی مطلوب برای کشف و شکوفا کردن حس خلاقیت کودکان می شود.

کودک، خلاقیت، نور، طبیعت، معماری