سارا جلالیان - استادیار گروه معماری
سعید هاشمی خواه - دانشجوی کارشناسی ارشد
طیبه لطیفی - دانشجوی کارشناسی ارشد

حرفه معماری به دلیل ماهیت بین رشته ای خود از مباحثی مانند علوم شناختی، علوم اجتماعی، علوم انسانی و هنر در بطن خود بهره می برد، در نتیجه نه تنها محصول نهایی طراحی، بلکه فرآیند طراحی و معماری بایستی مورد توجه و بررسی قرار بگیرد . با افول نهضت معماری مدرن و وارد کردن انتقاداتی به طراحان این نهضت در کاربرد ناقص مدل انسان، رشته ای به نام روانشناسی محیط تاسیس شد. این مقاله مروری بر دانش روانشناسی محیطی، و همچنین نظریه ها و مکاتب این حوزه است . امروزه روانشناسی محیطی در زمینه های مختلفی نظیر طراحی و معماری کاربرد دارد. روانشناسی محیط دانشی میان رشته ای است که برکنش و واکنش بین انسان و محیط پیرامونش تمرکز داشته و آثار این رابطه را مورد بررسی قرار می دهد. واژه محیط در تعریف یعنی در بر گیرنده محیط طبیعی، زمینه های اجتماعی، محیط مصنوع و محیط خاطره انگیز می باشد و به منظور بررسی مسایل مربوط به انسان و رابطه متقابلش با محیط، تاثیر شرایط محیطی بر رفتار، فعالیت و عادت انسان ها توجه می نماید. و با در اختیار داشتن مدلی از شخصیت و رفتار انسانی، امکان طراحی، مدیریت، پیش بینی یا بازیابی محیط هایی ایجاد خواهد شد تا بدین وسیله رفتار معقول یا مورد انتظار را ارتقا دهد و یا رفتارهایی را در نبود کیفیات محیطی مورد نظر، بروز خواهد کرد را پیش بینی نمود و موقعیت های مسیله ساز را تشخیص داد. (عسکری طاری، 1390). هدف از مقاله حاضر بررسی پیشینه و آغاز رشته جدید روانشناسی محیط و مکاتب و نظریه های آن است.

روانشناسی محیط، محیط