مهبد راهرو - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژیولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود
رحیم باقری - عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود
محمود میرباقری - رییس بخش مهندسی نفت، شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، استان فارس، شیراز

در چاه های نفت همراه با تولید نفت و گاز هنگام بهرهبرداری، مقداری آب نیز به عنوان آب تولیدی خارج میگردد. اکثر مخازن در ابتدای تولید و بهره برداری، حاوی آب تولیدی شیرین هستند؛ اما با گذشت زمان و افزایش برداشت و افت فشار در مخازن، آب شور نیز تولید میشود. تولید آب شور در مخازن، باعث ایجاد خوردگی و گرفتگی در تاسیسات سرچاهی و بالتبع کاهش تولید نفت و گاز در این مخازن گردیده است. منشاء یابی بروز این پدیده به منظور ارایه راهکار مناسب جهت کم کردن شوری، امری ضروری است. مخزن گازی شانول از مخازن نفتی و گازی منطقه عملیاتی پارسیان واقع در جنوب ایران بوده که در طی گذشت زمان، آب تولیدی برخی از چاههای این مخزن شور شده است و باعث بروز مشکلات عدیده ایهمچون کاهش اجباری تولید گاز گردیده است. در این مطالعه منشاء آب شور تولیدی با استفاده از نتایج آنالیز هیدروشیمیایی و ایزوتوپی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. منشاءهای شوری محتمل برای منطقه مورد مطالعه انحلال نمک، آب دریای قدیمی تبخیر شده یا عهد حاضر، آب جوی و یا فرایند فیلترشدن است. روش های مختلفی همچون هیدروژیوشیمیایی، ایزوتوپی و زمینشناسی جهت تعیین منشاء آب و شوری استفاده می شود. بررسی نتایج حاصله نشان داد که منشاء آب تولیدی مخزن گازی، اختلاط بین آب دریای قدیمی تبخیر شده و بخارات میعان شده درون تفکیک گرها (آبهای شیرین تولیدی) می باشد. نتایج مطالعه این مخزن با سایر مخازن گازی دیگر همخوانی خوبی را نشان داده است.نتایج این مطالعه جهت مدیریت مخزن و افزایش تولید در این منطقه مهم می باشد.

آب تولیدی، منشاء شوری، هیدروشیمیایی، ایزوتوپی