کاظم علیشاه - دانشجوی کارشناسی ارشد زلزله، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.
موسی محمودی صاحبی - دانشیار دانشکده عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.

پیش از زلزله 1994 نورتریج مهندسین براین باور بودند که اتصالات خمشی مستقیم بهکاربرده شدهدر سازههای فلزی قاب خمشی دارای این قابلیت هستند که دوران پلاستیک بزرگی تا میزان 02/0 رادیان و یا بیشتر را تحمل کنند، بدوناینکه کاهش چشمگیری در میزان مقاومت آنها حاصل شود. زلزلهای که در 17 ژانویه سال 1994 در امریکا رخ داد، آشکار شد که اتصالات قاب خمشی فولادی به آن اندازه ای که تصور میشد شکلپذیر نیستند. یکی از پیشنهادات، کاهش سطح مقطع بالهای تیر در نزدیکی اتصال تیر به ستون بود (اتصال RBS .(این روش اشکالاتی نیز در بردارد از جمله اینکه ایجاد مفصل پلاستیک در قسمت مقطع کاهش یافتهی تیر، به علت اینکه مقطع RBS جزیی از تیر می باشد تعمیر و بهسازی را، مشکل و پرهزینه و در گاهی اوقات غیرممکن میسازد. برای از بین بردن ایرادات وارده به ایدهی RBS ،مفهومی به نام مفاصل قابل تعویض غیر خطی پیشنهاد گردید (اتصال EGS .(در این تحقیق جهت تشکیل مفصل پلاستیک در لینک قابل تعویض (اتصال EGS ،(به جای کاهش سطح مقطع لینک، از لینکی با سطح مقطع تیر اما با جنس فولاد کم مقاومت (فولاد جاذب انرژی) استفاده گردید و تاثیر کاربرد فولاد کم مقاومت در لینک قابل تعویض پلاستیک، بر پارامترهای لرزهای قاب خمشی، با بکارگیری فولاد کم مقاومت ST19 مورد بررسی قرار گرفت. جهت این امر با استفاده از روش تحلیلی به کمک نرمافزار اجزاء محدود Abaqus ،دو قاب یک طبقهی تک دهانه با اتصالات RBS و EGS مدلسازی گردید و مقایسهای میان عملکرد لرزهای دو قاب صورت گرفت. نتایج مطالعه نشان دادکه شکلپذیری قاب با اتصال EGS حدود 21 درصد از شکلپذیری قاب با اتصال RBS بیشتر است در حالیکه ظرفت جذب انرژی برای قاب با اتصال EGS حدود 10درصد کمتر از قاب با اتصال RBS است، بنابراین اتصالEGS عملکرد لرزهای خوبی حداقل در حد اتصال RBS از خود نشان داد مزید بر اینکه قابلیت تعویض اتصال EGS شرایط و نقش بهتری را هم در بهسازی و ترمیم سازه پس از زلزله و همچنین در روند صنعتیسازی ساختمان نسبت به سایر اتصالات ایفا خواهد نمود.

لینک قابل تعویض، مفصل پلاستیک، فولاد کم مقاومت، ظرفیت جذب انرژی، ضریب شکلپذیری