علی مهدوی فرد - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیای پردیس شهید باهنر بیرجند
رضا فیضی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیای پردیس شهید باهنر بیرجند

بدون شک تعلیم و تربیت یکی از مباحث مهم در همه تمدن های بشری بوده و انسان از همان ابتدا تلاش نموده است که با بهره گیری از آموزش روند پیشرفت و توسعه ی حیات خویش را تسریع بخشد. فرهنگ و تمدن اسلامی نیز از این مهم مستثنا نیست. هدف از پژوهش انجام شده مقایسه دیدگاه و آراء ابن خلدون و ابن سینا در مورد مبانی، اصول، روشها، اهداف و محتوای تعلیم و تربیت است. به دنبال پاسخ پرسش های زیر هستیم: 1- دیدگاه ابن خلدون درباره تعلیم و تربیت چیست 2- دیدگاه ابن سینا درباره تعلیم و تربیت چیست 3- وجه تشابه و تفاوت آراء و اندیشه این بزرگان چیست روش مورد استفاده روش کتابخانه ای با رویکرد تحلیل اسنادی می باشد که در آن هربخش از تعلیم و تربیت به طور جداگانه با هم مقایسه و گاهی مبنای دینی نظریه ها نیز بیان شده است. در مبانی تعلیم و تربیت، ابن سینا علاوه بر مبانی روانی و اجتماعی، مبنایی تحت عنوان دینی- فلسفی برای آموزش و پرورش تبیین کرده است، که بسیار ضروری است. این امر نیز می تواند نگرش ابن سینا را بیان کند؛ زیرا همان گونه که ابن خلدون نگرشی اجتماعی به مسایل دارد، ابن سینا موضوعات را به صورت فلسفی بررسی می کند. در بررسی اصول تعلیم و تربیت، ابن خلدون تاکید ویژه ای بر شرایط و نحوه آموزش دارد و برای آن اصول متعددی را بیان می کند. حال آن که ابن سینا به بیان تکیه گاه های نظری و تربیت بسنده می کند. در مورد اهداف نیز، هر دو هدف نهایی را قرب الهی دانسته و در اهداف واسطی، تفاوت نظر دارند. در مورد روش های تعلیم و تربیت نیز عمده رویکرد روش سخنرانی است با این حال هر دو اندیشمند روش های بی بدیلی را نیز بیان می کنند و در محتوای لازم برای آموزش نیز به اجمال مباحثی را ارایه می کنند.

تعلیم، تربیت، مبانی، اصول، روش، اهداف، محتوا، دانش آموز، معلم