مریم داعی - کارشناس ساختمان معاونت مهندسی بخش مهندسی و تولید شرکت مپنا
مسعود یگانه حاج احمدی - مسئول ساختمان معاونت پیشنهاد فنی بخش مهندسی و تولید شرکت مپنا

فیزیک مخازن عمدتاً به گونه ای است که بارگذاری زلزلۀ آن نیاز به تدابیر خاص دارد. در مخازن، علاوه بر سازه مخزن، مایع حاوی آن نیز جرم عمده ای است که در بارگذاری زلزله نقش خواهد داشت و به گونه ای لازم است اثر این مورد و مسالۀ اندر کنش ارتعاش آب و سازه لحاظ شود. در نیروگاه ها عملکرد مخازن تحت تاثیر بار زلزله از این جنبه می تواند حائز اهمیت باشد که پس از وقوع حادثه امکان استفاده از آب مخازن آتش نشانی وجود داشته باشد و همچنین در صورت قطع شریانهای حیاتی بتوان از ذخیره مخازن سوخت استفاده نمود. لذا با در نظر گرفتن این موارد و با توجه به این که بیش از % 80 کشور در پهنه با خطر نسبی زیاد زلزله قرار گرفته است، در نظر گرفتن ضوابط ویژه برای طراحی لرزه ای مخازن ضروری به نظر می رسد. در حال حاضر در آیین نامه زلزله ایران استاندارد 2800 این مقوله گنجانده نشده است، اما در نشریه شماره 123 سازمان برنامه و بودجه که مربوط به معیارهای طرح و محاسبه مخازن آب میباشد، در فصل مربوط به بارگذاری به مسالۀ بار زلزله نیز اشاره شده است. ویرایش دوم این نسخه مربوط به سال 1374 می باشد و تا به امروز ویرایش جدیدی از آن منتشر نشده است، ضمن آن که ضوابط این استاندارد صرفاً مربوط به مخازن بتنی آب میباشد و حالتهای دیگر مخازن را پوشش نمی دهد. یکی از مراجعی که به طور کامل به بررسی این موضوع پرداخته است استاندارد اروپا می باشد. در بخش چهارم Erocode8 تحت عنوان Silos, tanks and pipelines به طور کامل ضوابط خاص بارگذاری زلزله انواع مخازن ارائه شده است. در این مقاله ضوابط این استاندارد بررسی می شود و کاربرد آن با حل مثال عددی برای مخزن آب آتش نشانی و مخزن سوخت مایع در نیروگاههای حرارتی نشان داده شود

مخازن، بارگذاری زلزله، اندرکنش سیال و مخزن، استاندارد اروپا Erocode8