پور مهابادیان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
مصطفی کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
مسعود بیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد

نور و نورپردازی در زندگی هر شهروندی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد چرا که بخشی از فعالیت هر فرد در شبانه روز و تاریکی شب هنگام روی می دهد از این روی از اهمیت والایی برخوردار است. در واقع با کنکاش و نگاهی دقیق به وضعیت شهرهای ایران و به ویژه بافت های فرسوده و تاریخی این موضوع نمایانمی شود که این گونه بافت ها به دلیل آن که از سالیان سال و گاه چند دهه پیش به وجود آمده اند و سپس با گذر زمان و رشد و گسترش فضاهای شهری پیرامونی و متصل شدن آنها به همدیگر به بافتی متراکم و پیوسته تبدیل گشته و از این روی با مشکلاتی از قبیل برهم خوردن تعادل در سطح مناطق روبرو گشته که خود از لحاظ ساختاری و امکاناتی با مشکلاتی نظیر نورپردازی نامناسب در سطح این مناطق روبرو بوده است.در همین ارتباط فقدان نورپردازی مناسب مخاطراتی را برای ساکنان و رهگذران این بافتها به دنبال دارد که از جمله آن می توان به کمبود نور و دید کم در معابر اشاره نمود که منجر به تصادفات و زمین خوردن افراد ضعیف ( اطفال و کهنسالان) می شود. از سوی دیگر نبود نور کافی و تاریک بودن مکان های شهری در این گونه بافت ها باعث دیده نشدن چهره افراد می شود و شرایط را برای برخی افراد سودجو و سو استفاده کننده آماده می کند و آنها را در انجام کارهای خلاف و بزهکاری و ایجاد مزاحمت برای مردم تشویق مینماید و آن را به منطقه ای جرم خیز تبدیل می نماید. لذا در این پژوهش با مطالعه موردی بر روی بافت فرسوده جلفای اصفهان که در محدوده مرکزی حوزه جنوب رودخانه زاینده رود قرار گرفته و دارای سابقه تاریخی و با قدمت 400 ساله می باشد. اگر چه از نظر وضعیت نورپردازی در سالیان اخیر توسط سازمان های مربوطه تلاش هایی برای بهبود وضعیت نورپردازی آن صورت پذیرفته اما با نگاهی اجمالی به اطراف بافت تاریخی جلفا و به دلیل وجود خیابانهای حکیم نظامی، نظر شرقی و غربی، خاقانی، توحید و مهرداد و اطراف مادی ها ذهن ها متوجه نقاط تیره و تاریکی می گردد که خود زمینه را برای آسیب های اجتماعی محیا می کند. از این روی در این پژوهش سعی شدهتا با استفاده از روش علی و کیفی، ابتدا وضعیت نورپردازی بررسی گردد و سپس نقاطی که به دلیل روشنایی و نورپردازی نامناسب آن زمینه را برای جرم و جرم خیز بودن منطقه ایجاد می نماید تعیین نموده و سپس با معرفی نورپردازی خوب راهکارهایی را برای حل مشکل نور پردازی آن به جهت ایجاد آرامش بصری ارایه گردد.

محله جلفای اصفهان ، بافت فرسوده ، نورپردازی، آرامش بصری