سیده ثمینه سمیعی کاشی - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
شهناز پورناصری - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
محمدصادق طاهرطلوعدل - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
جمال الدین مهدی نژاد - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

حس مکان از کیفیت فضا و چگونگی طراحی آن تاثیر میپذیرد. حس مکان مجموعهای از حکایتها و روایتهای فردی و جمعی است که در مکان رخ میدهد. هدف این مقاله شناسایی متغیرهای شکل دهنده حس مکان در مساجد میباشد. به این منظور ابتدا از طریق مطالعات کتابخانهای به بررسی حس مکان و عوامل موثر بر آن، همچنین نقش نشانهها در تقویت آن پرداخته و پس از آن با توجه به عوامل مذکور، حس مکان در مسجد فرحآباد ساری بررسی میگردد. نتایج حاصل از مطالعات حاکی از آن است؛ متغیرهایکالبدی مانند فرم، رنگ، اندازه، شکل، مقیاس و ... و روابط این متغیرها، همچنین فعالیتهای اجتماعی که در محیط مسجد انجام میگردد، نقش موثری در شکلگیری حس مکان دارد. علاوه بر این عوامل دیگری چون تجارب قبلی و چگونگی برقراری ارتباط با مسجد و ویژگیهای فردی و اجتماعی استفادهکنندگان نیز در این رابطه موثرند. بر اساس متغیرهای شناسایی شده، مسجد فرحآباد ساری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که حس مکان در این مسجد قوی و پررنگ است.

مکان، حس مکان، نشانه، مسجد، مسجد فرحآباد ساری