مجتبی کریم آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران سازه، دانشگاه صنعتی بابل
مرتضی نقی پور - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران سازه، دانشگاه صنعتی بابل

در نواحی زلزله خیز، برای احداث سازه ها، آنچه که در اولویت است توانایی جذب انرژی ناشی از زمین لرزه می باشد. قاب های خمشی به دلیل داشتن توانایی استهلاک انرژی، به وفور مورد استفاده قرار می گیرفتند. اما پس از وقوع زلزله نرتریج و زلزله کوبه که در نیمه های دهه نود میلادی رخ داد، اتصالات گیردار این نوع قاب در سازه های فولادی، به دلیل عملکرد نامطلوب باعث خسارات فراوان شد. کارشناسان دلیل وقوع این فاجعه را بروز شکست ترد در این نوع اتصال بیان کردند. پس از آن حادثه، شکل پذیری سازه به عنوان یک عامل بسیار مهم در کاهش صدمات ناشی از زلزله مطرح شد. طراحان در راستای تامین شکل پذیری لازم، بکارگیری اتصال نیمه گیردار را بر اتصال صلب، ترجیح داده و برای حفظ پایداری جانبی سازه، در طراحی لرزه ای خود، محل مفصل پلاستیک را از ستون به تیر انتقال دادند. در این مقاله به مطالعه شکل پذیری و نیز منحنی برش- جابجایی سازه قاب خمشی فولادی با اتصال پین فیوز پرداخته شد. برای این کار از قاب های دوبعدی 5 و 8 و 12 طبقه برای مدلسازی در نرم افزار اوینسیس استفاده و بعد از تحلیل پوش آور مشاهده گردید که در جهت تامین شکل پذیری سازه، استفاده از اتصال پین فیوز، توجیه ایمنی و اقتصادی مناسبی خواهد داشت.

قاب خمشی، اتصال پین فیوز، شکل پذیری