هادی نیکونام نظامی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی آپادانا، شیراز، ایران
محمد پروا - دکترای معماری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی هنر و معماری شیراز
فرزانه حسینی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی هنر و معماری شیراز، دانشگاه علمی- کاربردی شیراز، موسسه غیرانتفاعی هنر شیراز

شناخت و ارزیابی مولفه های تاثیرگذار و شکل دهنده هویت در فضای شهری به مثابه بستری عمل می نماید که هویت و دیگراقسام آنرا در بر می گیرد، همواره مفهوم هویت و بالاخص هویت مکان به دلیل ایجاد حس بودگی و تعلق در استفاده کنندگان ازفضا مورد نظر بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مولفه های ادراکی و شناختی محیط و تاثیر آن بر شکل گیری هویت فضایشهری می باشد. روش تحقیق این پژهش از نوع کیفی و توصیفی تحلیلی است، در این راستا ابتدا به تبیین چارچوب نظری و بیاناقسام هویت در سه بعد هویت شخصی، هویت اجتماعی و هویت مکانی پرداخته شده، سپس جهت نیل به مفهوم هویت و بررسیشکل گیری آن در فضای شهری، مولفه های ادراکی و شناختی محیط که ماهیت مکان را مورد واکاوی قرار می دهند بررسیگردیده است. نتایج پژوهش بیانگر این مطلب است که ویژگی هایی که موجب شخصیت یابی یک مکان می شوند توسط مولفه هاییچون تصویر ذهنی، خاطره، دلبستگی و معنا در مخاطب تداعی می گردند، و بر همین اساس ساختار و شاکله هویت مکان در کنارمولفه های مزبور شکل می گیرد. در بررسی و تحلیل صورت پذیرفته می توان مولفه های ادراکی و شناختی محیط را به مثابهساختاری جهت ارزیابی و سنجش فضای شهری در نظر داشت که علاوه بر همبستگی و امتزاجی غیر قابل تفکیک میان آن ها، نقشهر یک به عنوان عنصری تاثیر گذار در شکل گیری هویت فضای شهری ملموس و آشکار می باشد.

هویت، هویت مکان، مولفه های ادراکی- شناختی محیط، فضای شهری