ناصر حسن پورکازرونی - مربی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
حسین سلطانزاده - دانشیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

در منطقه خاور میانه و در میان کشورهای اسلامی نخستین کشوری که به دنبال پی بردن به عقب ماندگی خود ازجهان غرب روند مدرنیزاسیون خود به تقلید از کشورهای غربی را آغاز کرد، کشور ترکیه به شمار می رود. حضورمتخصصین و مستشاران خارجی در زمان حکومت آتاتورک و جانشینانش در حکومت جمهوری به عنوان ابزاری جهتتوسعه ترکیه بر اساس الگوهای غربی به شمار می رفت. در عرصه معماری و شهرسازی تاثیرگذارترین متخصصین خارجیدر دو حوزه آموزش و فعالیت حرفه ای به عنوان یکی از عوامل شکل دهنده به جریانات معاصر معماری و شهرسازی قابلتفکیک است.از این رو این پژوهش درصدد است چگونگی تاثیرگذاری عوامل بیرونی بر تحولات معماری معاصر ترکیه از طریقحضور معماران و شهرسازان خارجی در سال های آغازین جمهوری تا پایان دهه 1980 را مورد بررسی قرار دهد. جهتاین پژوهش از شیوه تفسیری- تاریخی در مطالعه اسنادی و مطالعه میدانی در پروژه های معماری استفاده گردیده است.از این طریق سعی گردیده به این سوال پاسخ داده شود که نحوه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری معماران خارجی در بسترمعماری و شهرسازی ترکیه چگونه بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود آن که نقش معماران خارجی درشکل دهی به شاکله معماری معاصر ترکیه در دوره آغازین جمهوری بسیار پررنگ بوده است، حضور این معماران در دهههای متوالی بر تقسیم بندی های تاریخی معماری و شهرسازی معاصر ترکیه با تاثیرگذاری و تاثیرپذیری توامان از بسترمعماری سنتی و بومی ترکیه همراه بوده است.

معماران خارجی، شهرسازان خارجی، معماری معاصر ترکیه، جمهوری ترکیه