رقیه بیات - گروه معماری ، دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس دانشگاهی گیلان ، ایران
مهرداد جواهریان - گروه معماری ، استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، ایران
مجید یاسوری - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه گیلان، ایران

روند رو به رشد شهرنشینی و افزایش مهاجرت به شهرها ، منجر به گسترش ساخت مجموعه مسکونی در معماریمعاصر گردیده است . کاربری مسکونی یکی از این کاربری های مهم شهری است که سایر فعالیت های شهر را تحت تاثیر قرار می دهد.از آنجا که میزان موفقیت یک فضای شهری با میزان استفاده از آن فضا و حضور انسان ها در آن متناسب است، معماریو شهرسازی باید به دنبال افزایش تعاملات اجتماعی انسانها در هر مکان باشند .در این راستا فضاهای شهری به عنوان فضاییکه امکان حضور افراد را در کنار یکدیگر فراهم می آورد، میتواند زمینه ساز ایجاد تعاملات بین افراد شود. انتخاببهترین مکان برای مجموعه مسکونی تحت تاثیر معیارها و ضوابط مختلفی از فاصله از مرکز محلات ، فاصله از فضاهای سبز ، فاصله ازخدکات رفاهی و تجاری مرکز شهر ، نزدیکی به شبکه معابر و کاربری اراضی اطراف (سازگار و ناسازگار) و ... می باشد. اگر چه درسالهای اخیر به احداث واحدهای مسکونی توجه زیادی شده است اما عدم توجه به بعد کیفی مسکن باعث شده تااین ساخت و سازها با استقبال عمومی مواجه نباشد. نکته ای که در بررسی مکانیابی و ایجاد مجموعه مسکونی درایران اهمیت دارد ،عدم توجه به اصول و معیارهای شهرسازی در برنامه ریزی در مکان گزینی در طراحی مجموعهمسکونی است . بطوریکه اینگونه مسکن ها در شهرها از محیط مسکونی مطلوب فاصله گرفته اند.تحقیق حاضر سعی دارد با تعیین معیارهای مناسب و با بهره گیری از سیستم های اطلاعات جغرافیایی به مکانیابی مجموعه مسکونیمطلوب برای رفع نیازهای ساکنین از جمله برقراری ارتباط با دیگران در شهر زنجان بپردازد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آنست کهالگوی توزیع مجموعه مسکونی های موجود در شهر زنجان متناسب با اصول و معیارهای شهرسازی نبوده و ایجاد الگوی توزیع مناسبمجموعه مسکونی شهری با بهره گیری از قابلیت های arc view در شهر زنجان می تواند به توزیع بهینه مجموعه مسکونی در شهر وخدمات رسانی مناسب به شهروندان کمک کند.

مکانیابی ، مجموعه مسکونی، معیارهای شهرسازی ، زنجان