ابوالفضل اخوان حجازی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران، گرایش مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
محمود اکبری - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان

امروزه سازه های زیرزمینی به ویژه تونل ها نقش مهمی درتوسعه ی حمل و نقل شهری ایفا می کنند. پروژه های تونل سازی همواره با درصد بالایی از ریسک همراه می باشند. زیرا فعالیت های موجود و شرایط خاص اجرایی، عدم قطعیت های زیادی را وارد اجرای این پروژه ها می نماید. یکی از ابزارهای مناسب جهت کسب موفقیت پروژه، اعمال مدیریت ریسک در طول چرخه حیات آن می باشد. هدف از اعمال مدیریت ریسک، شناسایی هرچه بیشتر ریسک ها، اولویت بندی ریسک ها، راهکارهای مقابله با آنها و مشخص کردن مسیول هر ریسک می باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی و ارزیابی ریسک های احداث پروژه تونل خط 7 مترو تهران است. در این مقاله ریسک های اصلی از طریق بررسی مطالعات گذشته و مصاحبه با کارشناسان حاضر در پروژه شناسایی می شود. به منظور کارآمدتر شدن ارزیابی ها از روش درخت خطا جهت شناسایی علل ریشه ای وقوع ریسک ها ونمایش آنها استفاده می گردد. برای انجام آنالیز کمی ریسک و تهیه اطلاعات مورد نیاز، پرسش نامه هایی بر مبنای درخت خطا تهیه و توسط کارشناسان تکمیل می گردد. اطلاعات مورد نیاز شامل احتمال وقوع و شدت اثر ریسک بر روی معیارهای زمان، هزینه، کیفت و ایمنی پروژه است که با توجه به عدم قطعیت در مقادیر آنها از واژه های فازی جهت ارزیابی آنها استفاده می شود.علاوه بر این جهت تعیین اهمیت نسبی معیارهای مذکور از واژه های فازی استفاده می گردد. در نهایت با استفاده از مدل TOPSIS فازی ریسک های مربوطه رتبه بندی می گردد. با توجه به نتایج بدست آمده، ریسک از دست دادن تجهیزات خاص، ریسک برخورد با عوارض ناشناخته و ریسک ادعای اشخاص و سازمان ها اهمیت بیشتری نسبت به سایر ریسک ها دارند.

ارزیابی ریسک، تونل خط 7 مترو تهران، درخت خطا، TOPSIS فازی