یاسر آفاقی - کارشناس ارشد گفتاردرمانی
الهه آهنگری
زهرا عسکری

زمینه و هدف: انسان برای برقراری ارتباط نیاز به گفتار دارد. وی با استفاده از ساختارهای زبان شناسی از جمله صدا، کلمه و از همه مهمتر، از جمله به گفتار دست پیدا می کند. در دستور زبان فارسی، جملات انواع مختلفی دارد از جمله: امری، پرسشی، معلوم، مجهول، تعجبی.کودک در مراحل رشدی خود ابتدا از تک کلمه، گفتار تلگرافی و سپس با ترکیب اسامی وافعال و حروف اضافه جمله سازی می کند و در نهایت جملات مجهول،شرطی و مرکب را بیان می کند. ،با توجه به اینکه هیچ مطالعه ای در رابطه با سن درک جملات مجهول در زبان فارسی انجام نشده بود بر آن شدیم تا آزمون درک جملات مجهول را بر روی کودکان طبیعی اجرا نموده و سن رشد آن را در کودکان طبیعی بدست آوریم سپس آن را با کودکان کم شنوا مقایسه کنیم. هدف از این مطالعه بررسی درک جملات مجهول با توجه به جنسیت و رتبه تولد در کودکان طبیعی 3 تا 8 سال و مقایسه آن با کودکان 8 ساله کم شنوا می باشد.روش بررسی:تعداد 691 کودک طبیعی 3تا8 سال در مناطق مرکزی تهران و 18کودک کم شنوا در مدارس استثنایی تهران در این آزمون شرکت کردند.این آزمون ابتدا روی 30 کودک اجرا شد و پایایی آن به اثبات رسید. این آزمون داری 15تصویر سه تایی بود و کودک باید یکی از سه تصویر را نشان می داد. در ابتدا دو مجموعه تصویر 3 تایی به عنوان مثال و تمرین، به کودک ارایه شد سپس جمله مجهول مربوط به آن بصورت محاوره بیان شد و کودک باید آن را نشان می داد و اگر نمی توانست خود آزمونگر تصویر صحیح را نشان می داد و تصویر بعدی به همین صورت ارایه می شد تا کودک با نحوه انجام آزمون آشنا شود. به کودک توضیح داده شد که تصاویر آزمون را به دقت نگاه کند و پس از بررسی تمام تصاویر، تصویر صحیح را نشان دهد. در ادامه 15 تصویر آزمون اجرا شد و نتایج ثبت گردید.یافته ها:بیشترین تعداد پاسخ صحیح مربوط به کودکان 8 ساله طبیعی بود(میانگین93/13(و سپس کودکان هفت ساله51/12، شش ساله37/9 ،پنج ساله09/8 ،چهار ساله31/5،سه ساله61/3 ،،و کمترین تعداد پاسخ صحیح مربوط به کودکان کم شنوا (56/3 (بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بین توانایی درک جملات مجهول ورتبه تولد رابطه معناداری وجود دارد (05/0 p(و بین میانگین درصد پاسخ های صحیح به درک جملات مجهول در کودکان کم شنوا در همه سنین بجز 3 ساله ها تفاوت معنادار وجود دارد،یعنی به لحاظ درک مفهوم کم شنواها مثل 3 ساله ها هستند. نتیجه گیری:نتایج این پژوهش نشان داد که بین توانایی درک جملات مجهول و سن، رتبه تولد، تحصیلات پدر و تحصیلات مادر رابطه معناداری وجود دارد ولی بین توانایی درک جملات مجهول و جنسیت ارتباط معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که توانایی درک جملات مجهول در کودکان 8ساله کم شنوا در حد کودکان 3 ساله طبیعی می باشد.

جملات مجهول، درک ، کودکان طبیعی، کم شنوای شدید، زبان فارسی