خلیل زمانی - کارشناس ارشد راه و ترابری پژوهشکده حمل و نقل
حمیدرضا بهرامیان - عضو هیات علمی پژوهشکده حمل و نقل وزارت راه و ترابری

با رشد و توسعه تکنولوژی ساخت هواپیماها و رشد روزافزون پروازها نیاز به سیستمی که بتواند پرواز ایمن و کارآمد هواپیماها را تضمین کند ضروری به نظر میرسد. پس از کنوانسیون شیکاگو و ایجاد استانداردهای مختلف برای افزایش ایمنی و اجرای مقررات مربوط به جدائی های اعمال شده بین هواپیماها و غیره توسط مراقبت پرواز، همواره بخش عظیمی از فضا از دست رفته و روز به روز از آزادی پروازها کاسته شد . این امر با توجه به ازدیاد روزافزون تردد هوائی و توانمندی محدود سیستمهای فنی موجود بزودی مشکلات عدیده ای را برای صنعت بسیار مهم و شدیدا در حال رشد هوانوردی فراهم ساخت . عدم استفاده بهینه از (کل) فضای موجود، تاخیر در پروازها و پیمودن مسیرهای غیر مستقیم موجب افزایش هزینه های مسافرتهای هوایی می گردد، هدف از طرح جامع CNS/ATM بطور خلاصه حرکت بسوی استفاده از فنآوریهای مدرن ارتباطا ت، ناوبری و نظارت (فنآوریهای کامپیوتری، ماهواره ای و دیگر فن آوریهای پیشرفته ) در مدیریت تردد هوایی می باشد . این طرح بهمراه یک زمانبندی برای یک انتقال چند مرحله ای ارائه گردید . پرواز آزاد مفهومی برگرفته شده از طرح کلی CNS/ATM برای سال های آتی می باشد که در آن استفاده بهینه از فضا در حداکثر ظرفیت ممکن، با پیشرفته ترین وسائل موجود و در نظر گرفتن مسائل ایمنی و اقتصادی عملی گشته و بدین ترتیب نیاز های فراوان ترددهای هوائی تا حد زیادی پاسخ داده خواهد شد . در ایران نیز بمنظور تطبیق هر چه بیشتر مدیریت تردد هوائی کشور با اهداف طرح جامع CNS/ATM تغییرات از چندی پیش آغاز گشته در حال پیشرفت می باشد، در این مقاله مفهوم پرواز آزاد و امکان اجرا شدن آن در ایران بررسی می گردد.

پرواز آزاد- ترافیک هوایی- فضای پرواز