فیاض رحیم زاده روفویی - استاد دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی شریف، تهران
محمد کاظم فتوحی - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی زلزله، دانشگاه صنعتی شریف، ت
امیر حسین شجاع - دانشجوی دوره دکتری مهندسی زلزله دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعت

طراحی سازه ها باید بر اساس مقادیر پاسخ بدست آمده در بحرانی ترین جهت اعمال زلزله به سازه صورت پذیرد. این جهت بحرانی اعمال زلزله بسته به مشخصات سازه و نیز نوع رکورد زلزله مورد استفاده متفاوت می باشد. برای تعیین جهت بحرانی، به عنوان یک راه حل منطقی ولی بسیار وقتگیر و هزینه بر، باید مولفه های زلزله در تمامی زاویه های ممکن به سازه اعمال شده و جهت متناظر با بحرانی ترین پاسخ به عنوان زاویه بحرانی معرفی گردد. لذا آیین نامه های مختلف ، استفاده از روشهای تقریبی و سریع را پیشنهاد داده اند. از جمله این روشها، روش 30% ، روش 40% و SRSS می باشد. هر چند صحت استفاده از این روشها در تحقیقات گذشته در مورد زلزله های دور از گسل و با شدت کم مورد تایید قرار گرفته است، اما در زلزله های نزدیک گسل، با توجه به ویژگیهای خاصی که دارند، صحت استفاده از این روشها مورد تردید است. در این مقاله جهت بررسی کارایی روشهای مذکور در تعیین پاسخ بحرانی سازه ها در زلزله های نزدیک گسل، یک سازه سه طبقه و یک سازه هشت طبقه قاب خمشی فولادی نامنظم در پلان با استفاده از نرم افزار OpenSees مورد تحلیل خطی و غیرخطی تاریخچه زمانی قرار گرفتند. جهت تعیین اثرات زلزله های نزدیک گسل، از 5 زوج رکورد زلزله نزدیک گسل و 2 زوج رکورد دور از گسل در تحلیلها استفاده شد و نتایج برای مولفه های نیرویی و جابجایی مورد بررسی قر ار گرفتند . نتایج بدست آمده نشان می دهد که روشهای تقریبی ارائه شده در آیین نامه های طراحی در زلزله های نزدیک گسل کارایی لازم را نخواهند داشت.

پاسخ بحرانی، زلزله نزدیک گسل، آیین نامه طراحی، تحلیل غیر خطی