سمر علوی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیماری شناسی گیاهی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان لاهیجان
محمدرضا صفری مطلق - دانشیار و عضو هیات علمی گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت
صنم صفایی چایی کار - استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان لاهیجان
علی سراجی - استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان لاهیجان

در میان روش های مختلفی که برای کنترل قارچ عامل بیماری پوسیدگی یقه توتون به کار می رود استفاده از روشهایکنترل بیولوژیکی از جایگاه خاصی برخوردار است . بیماری پوسیدگی یقه توتون که توسط Sclerotinia sclerotiorum ایجاد می شود از مهمترین بیماری های توتون در ایران و جهان است. از مجموع نمونه های آلوده جمع آوری شده از مزارع توتون استان گیلان، تعدادی جدایه قارچی جداسازی گردید و برای این منظور از محیطهای کشت PDA و آب - آگار استفاده شد. اساس شناسایی خصوصیات مورفولوژیکی همچون شکلکلنی، رنگ کلنی، رنگ و اندازه کنیدیها و کنیدیوفورها، منفرد یا گروهی بودن کنیدیوفور و تعداد دیوارههایعرضی کنیدیها بود. در مطالعات بیماریزایی، بیماریزایی تمام جدایههای S. sclerotiorum به اثبات رسیده و درمیان جدایه های قارچی دیگر، .Aureobasidium sp که در توتون ایجاد بیماری ننمود و شدت بیماری ایجادشده بوسیله آن بسیار کم بود، برای بررسی کنترل بیولوژیک انتخاب گردید . ارزیابی خواص آنتاگونیستی.Aureobasidium sp علیه S. sclerotiorum از طریق روش کشت دوتایی، های فرار و روش کشت رویاسلاید انجام شد. میانگین رشد جدایه های S. sclerotiorum در روش کشت دوتایی در غیاب.70Aureobasidium sp میلی متر بود (در پتری های شاهد) در حالیکه میانگین رشد این جدایه ها در حضورAureobasidium sp؛ 25 میلی متر بود. این نتیجه نشان می دهد که .Aureobasidium sp باعث کاهشرشد میسلیومی S. sclerotiorum شده است. درصد مهار رشد S. sclerotiorum توسط sp. Aureobasidium؛ 64/28% بود. همچنین در روش متابولیت های فرار، میانگین رشد جدایه های S.sclerotiorum در غیاب آنتاگونیست .69Aureobasidium sp میلیمتر بود (در پتری های شاهد) در حالی که میانگین رشد این جدایهها در حضور .Aureobasidium sp؛ 20 میلی متر بود. این نتیجه نشان می دهد که .Aureobasidium sp باعث کاهش رشد میسلیومی S. sclerotiorum شده است. درصد مهار رشد S. sclerotiorum توسط .Aureobasidium sp؛ 70/97% بود. در روش کشت روی اسلاید، ریسه های .Aureobasidium sp به ریسه های S. sclerotiorum رسیدند و باعث پیچش شدید و قطع ریسه های S.sclerotiorum شدند.

کنترل بیولوژیک، پوسیدگی یقه، .Aureobasidium sp، توتون، آزمایشگاه