علیرضا نیک بخت شهبازی - دانشجوی دکترای هیدرولوژی و منابع آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تح
داور خلیلی - استادیار بخش آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

علیرغم استفاده گسترده از شماره منحنی (CN) بعنوان پارامتر اصلی در معادلات SCS برای برآورد رواناب حوضه های فاقد آمار، قابلیت آن در تخمین مناسب همواره مورد سوال و بحث بوده است. در این پژوهش با بهره گیری از یک روش بهینه سازی استوکاستیک و در چهار چوب معادلات SCS، توانایی روش منحنی در برآورد رواناب بررسی شده است. در روش استوکاستیک با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو حساسیت توزیع های آماری، تعداد نمونه های آماری و دامنه تغییرات شماره منحنی بر روی دقت محاسبات مورد بررسی قرار گرفته است. روش استوکاستیک مورد استفاده بر اساس اطلاعات بارندگی و روانب استوار می باشد. در ابتدا وقایع بارندگی و رواناب انتخاب شده و توابع توزیع های احتمالی حاکم بر این وقایع مشخص می گردد. سپس در قالب مدل سازی تصادفی وقایع بارندگی و رواناب در نادازه نمونه های مختلف تولید می گردند. بر اساس معیارهای مشخص نمونه های تولید شده بارندگی و رواناب ارزیابی شده و وقایع خاص واناب انتخاب می گردند. رواناب های انتخابی و شماره منحنی های آزمایشی در مادلات SCS بکار رفته، وقایع بارندگی محاسبه و توابع توزیع احتمالی آنها تعیین می شوند. بر اساس آزمون کولموگروف- اسمینروف بین توابع توزیع حاصله و توابع توزیع احتمالی اولیه حاکم بر وقایع بارندگی شماره منحنی بهینه (CNOPT) تعیین می شود. همچنین در این تحقیق شماره منحنی های میانگین و میانه (CNAVG , CNMEG) نیز بررسی گردیده اند. به منظور بررسی کارایی روش استوکاستیک از آمار حوضه های معرف کسیلیان و مامه استفاده گردیده است. در حوضه کسیلیان، رواناب های محاسبه شده با استفاده از CNOPT حداقل خطا را نسبت به رواناب های مشاهداتی داشتند. این موضوع قابلیت مطلوب روش شماره منحنی را در برآورد رواناب حوضه تاکید می کند. اما در حوضه امامه به علت کمبود وقایع بارندگی و رواناب،روش استوکاستیک قابل اجرا نبود.

روش SCS، تابع توزیع آماری، روش استوکاستیک، شبیه سازی مونت کارلو