مهدی مهرپویان - اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
علی فرامرزی - اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
اصغر جعفری - کارشناس مسیول زراعت شهرستان خرم دره
کوروش صیامی - اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و روش کاشت بر عملکرد و خصوصیات مرتبط با آن در دو رقم لوبیا، آزمایشی طی سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی کشت و صنعت دشت خرمدره (استان زنجان) انجام پذیرفت. تحقیق شامل سه تاریخ کاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خرداد)، دو روش کاشت شامل فارویی و کرتی برای دو رقم لوبیایقرمز ناز و چیتی تلاش بود. آزمایش به صورت طرح اسپلیت- فاکتوریل که در آن تاریخهای کاشت به عنوان کرتهای اصلی و ارقام و روش کاشت به عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شده بودند، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار به اجرا آمد. در مرحله برداشت نهایی، ویژگیهایی مانند عملکرد کل دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100دانه، درصد پروتیین، تعداد روز تا رسیدگی کامل و ارتفاع بوته مورد بررسی قرارگرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسات میانگین نشان داد که تاریخ کاشت و روش کاشت به طور معنیداری برعملکرد دانه و تعدادی از صفات مورد بررسی ارقام موثر بودند. تعداد غلاف در بوته، مهمترین جزء عملکردی در این آزمایش بود به طوری که تعداد دانه در غلاف و وزن 100دانه در تیمارهای مختلف چندان تفاوتی نشان ندادند. نتایجهمچنین نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد تحت تاثیر روشهای مختلف کشت قرار گرفتند. کشت جوی و پشتهای (فارویی) توانست بهدلیل مناسبتر بودن بستر و عدم ارتباط مستقیم آب با اندامهای لوبیا، عملکرد بهتری نسبت به روشکرتی داشته باشد. تاثیر تاریخ کاشت و ارقام در سطح احتمال خطای 5 %و روش کاشت در سطح احتمال خطای 1 %بر میزان عملکرد دانه لوبیا معنیدار بود، به طوری که بالاترین میزان عملکرد به مقدار 3878 کیلوگرم در هکتار از تاریخ کاشت 15 خرداد، و کمترین میزان عملکرد به مقدار 3246 کیلوگرم از تاریخ کاشت30 خرداد حاصل گردید. بیشترینتعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت دوم با میانگین 4/14 و روش جوی پشتهای با میانگین 4/13 و رقم قرمز ناز با میانگین 16/12 عدد در هر بوته دیده شد. بیشترین میزان پروتیین دانه از تاریخ کاشت سوم (30 خرداد) رقم چیتی تلاش بهدست آمد. روش کاشت، تاثیری بر درصد پروتیین دانه نداشت.

ارقام، تاریخ کاشت، درصد پروتیین، روش کاشت، عملکرد دانه، لوبیا