مریم پیرزاده مقدم - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته اصلاح نباتات
عبدالرضا باقری - اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
سعید ملک زاده شفارودی - اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
علی گنجعلی - عضو هیات علمی دانشکده علوم پایه و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد

بهمنظور مطالعه روابط همبستگی بین صفات زراعی و تحلیلهای آماری چند متغیره نخود با عملکرد، جهت معرفی صفات مهم و تسهیل در گزینش واریتههای پر محصول در شرایط آبیاری محدود، تحقیقی بر روی هفت ژنوتیپ برتر از نظر تحمل به خشکی در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1390-1389 ،درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مشهد، به مورد اجرا گذاشته شد. در طی فصل رشد دو نوبت آبیاری انجام شد. اولین آبیاری بعد از کاشت و دیگری در اواخر گلدهی انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات، اختلافمعنیداری در صفات وزن صد دانه، تعداد شاخههای اولیه، تعداد دانه در بوته، تیپ رشدی گیاه، شاخص برداشت و عملکرد دانه مشاهده شد (05/0≤P .(بیشترین همبستگی با عملکرد دانه را صفات تیپ رشدی گیاه (*44/0=r ،(عملکرد بیولوژیک (**64/0=r (و شاخص برداشت (**63/0=r (نشان دادند. رگرسیون گام به گام، صفات شاخص برداشت، روزتا غلافدهی، تعداد شاخههای اولیه و تعداد دانه در بوته را در مرحلهی اول و صفات روز تا رسیدگی، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخههای ثانویه و عملکرد بیولوژیک را در مرحلهی دوم بهعنوان صفات مهم نشان داد. همچنین نتایج حاصل ازآنالیز علیت نشان داد که صفات شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و صفت تعداد دانه در بوته، شاخصهای انتخابی هستند که باید بهطور غیر مستقیم، در شرایط کم آبیاری مورد توجه واقع شوند. تجزیه به مولفههای اصلی نیز، پنج مولفه را که بیش از 76 درصد از تغییرات را توجیه مینمود، معرفی کرد.

تجزیه علیت، تجزیه به مولفههای اصلی، رگرسیون گام به گام