اکبر غلامپور - دکتری بهداشت محیط، استادیار دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
محمدصادق حسنوند - دکترای بهداشت محیط، استادیار مرکز تحقیقات آلودگی هوا، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی
رامین نبی زاده - دکتری بهداشت محیط، استاد دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
زهرا علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

زمینه و هدف: مطالعه حاضر بمنظور تعیین میزان غلظت و تغییرات یون های محلول در آب موجود در ذرات معلق TSP و (PM(10 هوای محیطی شهر تبریز با هدف تعیین منابع احتمالی انتشار این ذرات انجام گرفت. روش بررسی: در طول شهریور 1392 الی مرداد 1393 با استفاده از دستگاه نمونه بردار با حجم بالا از ذرات معلق هوا نمونه برداری گردید. یون های محلول در آب موجود در ذرات معلق با استفاده از دستگاه اولتراسونیک استخراج شده و نهایتا به کمک دستگاه IC میزان یون ها اندازه گیری شد. با استفاده از نرمافزار Stata 12، آنالیز رگرسیون خطی بین یون ها انجام شد تا ترکیبات عمده تشکیل دهنده یون های ذرات مشخص گردد، همچنین بمنظور تعیین منابع احتمالی انتشار ذرات (PM(10، از مدل چرخشی واریماکس استفاده شد. یافته ها: مجموع غلظت یون های محلول در آب موجود در ذرات TSP و (PM(10 هوای محیطی شهر تبریز به ترتیب برابر 20/33±20/77 و (3) 16/04μg/m±14/08) بدست آمد. در ذرات TSP و (PM(10 یون های سولفات ((8/69μg/m±5/79(3) و نیترات ((8/47μg/m±7/9) عمده ترین یون های محلول در آب موجود در ذرات بوده و یون های کلسیم و سدیم در مرتبه بعدی قرار داشتند. نتیجه گیری: نتایج مدلسازی مشخص نمود که ذرات معدنی ناشی از خاک حاشیه شهر و ذرات ثانویه ناشی از احتراق سوخت ها به همراه تعلیق مجدد ذرات از خاک های آلوده منبع انتشار حدود 80 درصد از ذرات معلق (MP(10 منطقه شهری هستند.

آلودگی هوا، ذرات معلق، محتوای یونی، منابع انتشار، شهر تبریز