رامین نبی زاده نودهی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
علیرضا مصداقی نیا - مرکز تحقیقات کیفیت آب، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
سیمین ناصری - مرکز تحقیقات کیفیت آب، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
مهدی هادی - مرکز تحقیقات کیفیت آب، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف: رسوبگذاری و خورندگی عوامل مخرب کیفیت آب آشامیدنی و تجهیزات لوله کشی محسوب می شوند. در این مطالعه تمایل به خورندگی یا رسوبگذاری آب زیر زمینی، آب مخازن ذخیره و شبکه های توزیع مورد بررسی قرار گرفت. استفاده از شاخص های کیفی و شاخص کمی پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم و تحلیل آماری شاخص ها به منظور بررسی وضعیت آب، انجام شد. روش بررسی: نتایج آنالیز آب های زیرزمینی، آب مخازن ذخیره و شبکه توزیع آب روستایی شهرستان های استان کردستان مورد تحلیل قرار گرفت. مقدار شاخص های خورندگی لانژلیر (LI)، رایزنار (RI)، پوکوربوس (PSI) و لارسون- اسکولد (LS) و پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم (CCPP) تعیین گردید. آستانه خورندگی با رسوبگذاری بر مبنای شاخص CCPP تعیین و مقایسه میانگین شاخص ها با مقادیر آستانه با استفاده از independent t-test انجام شد. آنالیز واریانس یکطرفه به منظور بررسی اختلاف بین مقدار شاخص ها در منابع استفاده شد. یافته ها: محدوده تعادل آب بر مبنای لانژلیر، رایزنار و پوکوربوس به ترتیب 0/05-0/1-، 9-7 و 8/5-7/1 تعیین شد. مقدار CCPP در آب های زیرزمینی، مخازن و شبکه به ترتیب برابر با 1/29±9/13، 1/23±11/25 تعیین گردید و مقادیر شاخص های لانژلیر، رایزنار و پوکوربوس در هر سه منبع، نزدیک به وضعیت رسوبگذار بود. با این حال به لحاظ آماری وضعیت تعادل معنی دار شد. بر اساس مقادیر شاخص لارسون-اسکولد در مورد منابع آب مورد مطالعه، آنیون های سولفات و کلرور نقشی در رسوبگذاری ندارند. نتیجه گیری: بررسی همزمان شاخص های کیفی در کنار شاخص CCPP اطلاعات دقیق تری از وضعیت خورندگی و روسبگذاری آب فراهم می نماید. توصیه می شود مقدار شاخص های کیفی همواره در کنار شاخص CCPP بررسی شوند.

پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم، سیستم تامین آب شرب، شاخص های خورندگی