نسیم پورابراهیم - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قوچان، قوچان، ایران
مسعود یاورمنش - ستادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه احتمالی بین حضور کپک آسپرژیلوس و ژن های مولد آفلاتوکسین با شمارش کپک و مخمر، شمارش کلیمیکرارگانیسم های مزوفیل و درصد رطوبت در پسته خام بود. بدین منظور نمونه برداری از مناطق مختلف کشت پسته درشهرستان های گناباد و فیض آبادانجام شد. در این تحقیق، 30 جدایه قارچی متعلق به جنس آسپرژیلوس شناسایی و به کمک روشهای مبتنی برکشت و با استفاده از محیط کشت پوتیتودکستروز آگار خالص سازی شدند. شناسایی جنس آسپرژیلوس با استفاده از واکنش زنجیرهای پلیمراز توسط جفت آغازگر اختصاصی Asp1/Asp2 جهت تکثیر ناحیه 18S rRNA انجام گردید. همچنین ردیابی ژن های دخیل در مسیر تولید آفلاتوکسین توسط 3 جفت آغازگر APA-450/APA-ver1/ver2, 1482 و OMT-208/OMT-1232 صورت گرفت. از میان 30 جدایه قارچی، 12 نمونه حاوی ژن omtA و 4 نمونه حاوی ژن ver1 بودند. در هیچیک از جدایه های قارچی ژن تنظیمی afIR مشاهده نشد. نتایج بدست آمده نشان داد که هرچند بعضی از جدایه ها یک یا دو ژن ساختاری دخیل در مسیر بیوسنتز آفلاتوکسین را دارند ولی با توجه به عدم حضور ژن تنظیمی afIR بصورت بالقوه قادر به تولید آفلاتوکسین نمی باشند. جهت بررسی رابطه احتمالی بین حضور کپک آسپرژیلوس و ژنهای مولد آفلاتوکسین در پسته، ضریب همبستگی محاسبه گردید. نتایج بررسیهای آماری نشان داد که همبستگی بالایی بین حضور کپک آسپرژیلوس و ژن های ver1 و omtA بر اساس دامنه رطوبت وجود دارد (p<0/05)، در حالیکه بین حضور کپک آسپرژیلوس و ژن های مذکور در دامنه های مختلف شمارش کپک و مخمر و همچنین شمارش کلی میکروارگانیسم های مزوفیل، رابطه معنی داری وجود ندارد.

آسپرژیلوس، آفلاتوکسین، پسته، ژنهای مولد آفلاتوکسین، واکنش زنجیرهای پلیمراز