محمدرضا بی همتا - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
امین ابراهیمی - دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
محمد دشتکی - مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات، ،پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

به منظور بررسی نحوه توارث به زنگ زرد آزمایشی دیالل، با دو نژاد 174 E 174 A +، 134 E 134 A + عامل بیماری زنگ زرد در شرایط گلخانه در گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه تهران در 3 تکرار به صورت طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. مواد آزمایشی، 5 رقم گندم و 10 نتاج F1 حاصل از آنها بود. اجزای مقاومت شامل دوره کمون، تیپ آلودگی، اندازه جوش و تعداد جوش بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها برای تمام صفات اختلاف معنی داری وجود دارد. رقم Kotari در میان والدین دارای بیشترین GCA در جهت افزایش مقاومت بود. برای هر دو نژاد، حالت غالبیت برای اکثر آلل ها وجود داشت. در کاهش تیپ آلودگی، جزء افزایشی دارای اهمیت بیشتری نسبت به جزء غیر افزایشی بود. در حالیکه جزء غیر افزایشی نسبت به جزء افزایشی در افزایش اندازه جوش (مقاومت کمتر) و تعداد جوشها دارای اهمیت بیشتری بود. نتایج تجزیه واریانس Vr + Wrو Vr – Wrبر وجود اثرات غالبیت در شرایط هر دو نژاد دلالت داشت. تجزیه مرکب بر اساس دو نژاد در گلخانه اثر نژاد و اثر متقابل نژاد × ژنوتیپ را معنی دار نشان داد که بیانگر تفاوت نژادها از نظر قدرت بیماری زایی و وجود ژن های اختصاصی در ارقام می-باشد.

تجزیه دیالل، زنگ زرد، دوره کمون، تیپ آلودگی، اندازه جوش